Hitzak Frankfurtetik. Nolakoa izan da aurtengo
Joan den urrian, Frankfurteko 74. Liburu Azoka izan zen, Europako mota horretako azokarik handiena eta mundu osoko argitaletxe, egile eta beste profesional batzuentzat hitzordu saihetsezina dena. Aurten, Espainia ohorezko gonbidatua izan da, eta, «Creatividad desbordante» (Sormenez gainezka) goiburupean, herrialdearen kultura-aniztasuna aurkeztu egin da katalanez, euskaraz, galizieraz eta gaztelaniaz sortutako literaturaren eskutik.
EUSKAL IDAZLEAK EUSKAL IRAKURLE
Euskal idazleak, lehenik eta behin, euskal irakurleak ere direlako, hona hemen Ana Galarragaren irakurketa gomendioak:
Juan San Martinen noranahikotasuna
Juan San Martinen figura zirriborratzen hasita, kalifikatibo parea datoz boteprontoan: todoterreno –Jose Luis Lizundiak erabilitakoa, kulturgintzan jokatu zuen noranahiko papera azpimarratuz–, eta kaleidoskopioa, Oier semeak ezartzen diona, noranahikotasun hori literaturaren mundutik haratago ere zabalduz.
HALABEHARRA?
Noizean behin ikusten dut, bazkaldu ondoren, EITB Kultura izeneko programa. Espazio horrek leiho bat eskaintzen die egungo euskal sortzaileei –eskultoreak, margolariak, zinemagileak, arte plastikoetakoak, musikariak, antzerkilariak, diseinatzaileak…–. Artista guztien ahozko adierazpen hizkuntza euskara da.
“Pasai Donibanen egositako materiala landu eta gero, noizbait, liburua etorriko da”
Xavier Queipo du idazle izena, nahiz Francisco Xavier Vazquez Alvarez (Santiago de Compostela, 1957) den egiaz. Biologia eta Medikuntza eta Zirujia ikasketak eginak ditu. 1989az gero Bruselan lan egin zuen –Europako Arrantza Zuzendaritza Nagusian beti–, iaz erretretan sartu zen arte. Ártico e outros mares (Artikoa eta beste itsaso batzuk) izan zuen lehen lana, 1990ean, eta bide zinez handia egin du handik hona. Literatura genero guztiak landu ditu: narrazioa, poesia, haur eta gazte literatura, saiakera, itzulpenak, performantzeak… eta nahi beste sari ere jasoa da, eta, zerrenda handian, hortxe dira nabarmen Xerais eta Blanco Amor sariak.
Idazleak ikastetxetan
Literaturaz eta irakurzaletasuna sustatzeaz eta zabaltzeaz ari nintzen enegarrenez ofizioko kide batzuekin (“iragan egun batez ostatu batean”…). Zer egin daiteke eskoletan ikasleak zaletzeko eta letren ingurumarian murgilarazteko? Zer mirari klase behar ote dugu irakurle kopuruak gora egin dezan?
EUSKAL IDAZLEAK EUSKAL IRAKURLE
Euskal idazleak, lehenik eta behin, euskal irakurleak ere direlako, hona hemen Amaia Iturbideren irakurketa gomendioak:
Sarien itzala
II
(Bigarren atala)
Lehenengo bilera hartan ezagutu nituen nire kideak: Yrigaray andrea, Puch jauna eta Benitez andrea. Laugarrena, noski, Bartolini bera, balizko berdinketak hausteko ahotsa, pentsatu nuen. Bertan azaldu zidatenez, ordea, aho batez erabaki beharko genukeen irabazlea eta, beraz, erabateko adostasunak erdietsi beharko genituen. Hor hasi ziren denak irakurritakoen zerrenda egiten eta, zalantzarik gabe, irakurrita ez bagenituen denbora galtzerik merezi ez zutenen izenburuak errezitatu zituzten. Ez nuen protokoloa ezagutzen, bistan da, eta nik izen bakarreko zerrenda bat neukan: nire ordura arteko hautagaia, hiru zerrendatan, hain zuzen ere, birziklatzeko ontzira bidali zuten eskuizkribua, alegia.
Lizardi Haur eta Gazte Literaturako Saria: ez inertziari, bai aldaketari
Yolanda Arrietaren Mari Gonagorri eta hamazazpi berri ipuinak irabazi du aurten Haur Literaturako Lizardi Saria, Zarauzko Udalak antolatua, Castillo Suarezek, Kati Olaizolak eta Ibon Egañak osatutako epaimahaiak hala erabakita. Aurtengo edizioa, sariaren 41.a izan da, eta bigarrena oinarrietan eta bestelako gorabeheretan eraldaketa esanguratsuak ezarri zirenetik. Inertziak gaindituz eta idazleen, editoreen eta ilustratzaileen iritziak aintzat hartuz egin dira aldaketa horiek.