ELKARREKIN IRAKURTZEA
Ez da gauza bera mundua errepikatzeko asmoz irakurtzea edo aldatzeko motibazioz.
Remedios Zafra
Astelehena da; arratsaldeko sei eta erdiak. Euria ari du goian behean, eta gainezka dago liburutegia. Gainezka, baina mutu. Ertzeko gela batean bilduta daudenek baino ez diote egiten arauari iskin.
ALDAKETEKIN BUELTAKA
Testu hau argitaratzen den egunean bertan, Euskal Herrira itzuliko naiz, hamalau urte Alemanian eman eta gero. Argitaratzen den momentuan, katua eta biok hegazkin batean egongo gara, orain dela hamalau urte aurkako norabidean egin genuen bezala. Bertigo itzela sentitu nuen txartela erosi nuenean (hamalau urtetan joan-etorriko txartela ez den lehenengoa baitzen), baita poza, aurretiaz sentitutako tristezia, hunkidura eta beste zenbait gauza batera ere.
Zibilizazio artifizialerantz
Zer gertatuko da baldin eta giza adimenaren erreplika perfektua lortzen bada, hots, haren akats kognitibo eta organiko eta kulturaletatik aske egongo den superadimen artifiziala AEBetan edo Txinan edo bietan? Esan liteke hau oraindik zientzia-fikzioa dela baina teknooptimistenen ustez, 2050. urte inguruan gerta liteke.
POETAREN BIHOTZA
Bihotzak du bere erritmoa, bere taupada. Bidetik goazenean, urratsak dira bidearen marka. Poetak bere ibilbidean, arnasa hartu, eta bertsoak, poemak uzten ditu erortzen bere eskutik. Eta irakurlearen bihotzean egiten dute topo. Sentimenduak, emozioak eraikitzen dira. Poeta eta irakurlearen arteko nolabaiteko adiskidetasun bat garatzen da. Zubi bat eraikitzen da. Bion arteko isiltasun bat.
IDAZLE IZATEA: NONDIK IDATZI
Idaztea, emakume izatea, feminismoa, euskaldun izatea… Arantxa Urretabizkaiaren bizitzari eta lanari errepaso azkar bat egin diogu helduleku horietatik. Hondarribiko liburutegiko gela batean bildu gara elkarrizketa lasai egiteko.
TASIOREN AITZAKIAN
Atalante zinema gelak, urte oroz bezala, apirilaren bukaeran antolatu du Rencontres sur les docks izeneko festibala, lau egunez hainbat film programatuz eta bereziki euskal eta gaztelar egile gazteen obrak eskainiz, gehienetan lehen aldiz, mugaren alde honetan. Etxetik hiru ehun metrotan daukat nik zinema hori eta horretan sartua naiz ez bakarrik kanpoan hotzegi edo beroegi egiten duen egunetan. Egitarau bikaina iragarria zen, euskal zinegile gazteak, oso gazteak, gonbit zirela beren lanak aurkeztera, besterik eskatzen ez zuen aitzinetik konkistatu publiko bati. Etorkizuna eskura genuen, orainarekin nahas, nahiz eta artista haboroxeenen aburuz, botere publikoek ez duten nahikoa egiten industria hori bizi-bizirik mantentzeko. Diru aldetik nagusiki. Baina baliabide eskasak batzuetan, lau hari meharrekin, imajinazioa sustatzera eraman gaitzake...
««Hizkuntza zalantzan jarri nahi dut hizkuntza bera erabiliz»
Idazlea eta argazkilaria zara. Batzuetan, bi lengoaia artistikoak konbinatzen dituzu eta batzuetan bakoitza bere aldetik lantzen duzu. Zeri buruz hitz egiten duzu aukera bakoitzarekin? Ala hitz egiteko era aldatzen da, baina ez mamia? Zuk aukeratzen duzu lengoaia lan egiten hasi baino lehen ala obrak berak aukeratzen du?
JENIOAREN MITOA
Sormenak gauza bi behar ditu: sortzeko ahalmena eta humusa. Sortzeko ahalmenari bakarrik begiratzen zaio sarri, are eta gehiago gizona bada, eta gizon zuria eta diruduna bada, ez zaio beste ezeri begiratzen, gainerakoa soberakina da, hondarra, ez du garrantzirik. Gizon sortzaileak berez sortzen du, barruko jenioa hain da handia. Gizon horrek ezingo luke besterik egin sortu baino. Hor sartu genituzke Greziatik hona egon diren sormen aparteko gizon guztiak. Oso eurozentrikoa da hori, baina mundu osoan ere horrela da, gizonek bakarrik izan dute neurriz kanpoko sormena, antza. Izan, izan dira emakumeak, gutxi, gehienak isilaraziak bizi ziren artean eta hil ondoren ahaztuak. Den den, emakumeei buruz gabiltzanean, emakumeak izan duen sormenaz gain, aurrera egiteko adorea eta gizarteari gogor egiteko kemena aipatu ohi dira. Emakumeak nabarmendu badira, kemena eta adorea conditio sine qua non izan dira.
Isiltasunaz
Isiltasuna ez da bakarrik zaratarik eza. Esaldi horrekin abiatzen du Alain Corbin Sorbonako irakasle eta idazleak Acantilado argitaletxean plazaraturiko Historia del Silencio lan interesgarria.
Aditu honek bere gustuko idazle, artista eta filosofoen lanaren bidez horiek maneiatzen zuten isiltasunaren gaineko erradiografia zehatza egiten du. Lanaren hitzaurrean makina bat zantzu luzatzen ditu idazleak, eta dio, garai batean, mendebaldarrek isiltasunaren sakontasuna estimatzen zutela (gaur ez?), kontenplazioaren, norberaren entzumenaren, gogoetaren, otoitzaren, fantasiaren, sorkuntzaren baldintzatzat hartzen zutela, bai eta hitza sortzen den barneko lekutzat ere.