GERTRUDEN DANTZA
“Idazle izugarri txarra”. Horrela definitzen du Gertrude Stein Paris no se acaba nunca nobelako narratzaileak, 51. txatalean, Enrique Vila Matasek 2003an argitaratutako liburuan. Ondoren, modu argigarrian zehazten du bere iritzia “Gertrude Stein, hizkuntzaren gehiegizko sinplifikazio baten bidez ingelesa purifikatzen eta kolpe estetikoak miresten saiatu zen estatubatuar erbesteratua, idazle txarra izan zen, nahiz eta eragin interesgarria izan zuen Hemingway gaztearengan”
Kuir meza Durangoko Azokan
Egun batzuk besterik ez dira igaro Durangoko Azokaren 60. edizioa akabatu zela, oraindik ere bertan gertatutako guztia prozesatzen gabiltza. Urtetik urtera gero eta zabalagoa den egitarauari heltzea ez da erraza suertatzen, eta solas egin dezakegu bertze batean gure kulturaren erakusleiho eta elkargune handiena den horren tamaina desproportzioaren mugan ez ote dagoen, ez ote garen eredu kontsumistaren amildegira gehiegi hurbiltzen, nobedadeen amuak bultzatuta. Baina hori bertze batean izango da.
JOLASA ALA FISIKA KUANTIKOA
Idazten jartzen naizenean, ez dut beti modu berean egiten. Izan ere, idazketaren bizio osasuntsuaren nahira erortzeko modu asko daude. Batek, adibidez, dibertimenduz idatz dezake, plazer hutsez. Hori litzateke, agian, sortzeko modurik osasungarri eta jatorrizkoena. Eta hemen ageri da pertsonen garapenean hain funtsezkoa den elementu bat: jolasa (aurrerago heldu behar izango diot berriro ideia horri).
Ondo idazteari buruzko galdera batzuk
Ondo idaztea inportantea dela eta ondo idazten saiatu behar garela. Ikasturte honen hasieran, ebidenteak diruditen gauza horiek esan nituen hemen.
Bideak, ur-jauziak eta hildakoak
Udagoien honetan zoriak irri egin dit eta bidaia eder bat burutu ahal izan dut, askotan amesten den horietako bat, nahiz eta nire ametsa errekurrentea den.
Tokia ezaguna da nire begientzat, garai preteritoetan ibili bainaiz alderrai herrialde horretako kapitaleko kaleetan, bai eta bere geografia txundigarrian barna, mutu anitzetan. Ez dut amnesiarik.
Ikusten nauzu, baina jada ez nago hemen.
Bestearen begirada behar al dugu egon ahal izateko?
Mugimenduak ikuslearen eraldaketa eskatzen al du?
Begiradak jarraitzen ez duen puntu horretan zer gertatzen da?
Zein gertaeratik aitzinera itxi beharko genituzke begiak?
Badira burua bueltatu gabe ikusten ez ditugunak?
Eta burua bueltatuko bagenu, zer gertatuko litzateke?
LIBURU BATEN DENBORA
Itzulinguruka nenbilen sarean lagunen batek gomendatutako libururen baten bila eta, hara non, xehetasun txiki batek ezustean harrapatu ninduen. Gorri koloreko azal laukizuzenaren ondoan txertatuta zetorren liburuaren ezaugarrien zerrenda. Sinopsia lehenik, eta klikatuz gero aurreneko orrialdeak osorik irakurtzeko aukera. Pantailan ezkerretara, laburrean, argitaletxea, prezioa, orrialde kopurua… eta irakurketa denbora. Zalantza egin nuen une batez, baina laster baieztatu nuen liburua leitzeko irakurleak hartu beharreko denborari zegokiola. Azken datu honi katigatuta joan zaizkit egunak orduz geroztik. Ez dira gutxi sortu zaizkidan galderak.
‘Pubertat’, mutiko gazteak oraindik salbatu daitezke
Atzematen dugun arren ikusten ez dugun horri erreparatzeko balio du maiz fikzioak, batez ere fikzio horrek errealitatean sustraitzeko gaitasuna erakusten duenean. Horixe atzematen zaio Leticia Dolera zinemagile katalanaren azken lanari. Pubertat telesailak haurtzarotik nerabezarora igarotzen ari diren horien eta maiz aldaketa horren jabe ez diren helduen arteko arrakalari heltzen dio, garaikidetasun paregabearekin heldu ere. Eta arrakala horretatik begiratuta pantailak agertzen zaizkigu.
ZER DA POESIA?
Poesia zer den ez da oraingoxeko galdera, ezta ahuntzaren gauerdiko eztula ere. Aristotelesek berak, dagoeneko urrunegi gelditzen zaigun K. a. IV. mendean, lan oso bat idatzi zion poetikari (Περὶ Ποιητικῆς). Pentsalariak han aipatzen duenez, poesia mimesian, hots, imitazioan oinarritzen den artelana da. Poesiak, filosofoaren ustez, hizkuntzaren, erritmoaren eta harmoniaren bitartez natura ez ezik, bizitza eta giza-eskarmentua ere imitatzen ditu.