“Uste dut denok sortu edo eraiki beharko genukeela bizi garen artean”
“Habiaren babesa / Bake operatzailea / Aukerako ohikotasuna / Nondik-abiatu berri bat / Nora-itzuli atsegin bat / Ezeren faltarik ez / Dena bertan”. Halaxe dakar liburuaren kontrazalak, eta, beste gabe, etxeaz ari da, baina ez edozein etxez, nork berea duen hartaz baizik. Yolanda Arrieta Malaxetxebarriak (Etxebarria 1963), Etxe bat norberarena jarri dio izena liburuari, eta da kutxa bat non saiakeratik bezainbat irakurri dugun nobelatik eta poesiatik, autobiografiazko elementu gazi-gozoz betea.
POESIAREN LEKUA
Poesiaz ari garenean, genero horrek gurean duen leku murritza deitoratzen dugu. Poemak idazten ditugunok nahi genuke, mundu klasiko eta historikoetan nola, irakurleak edan ditzan gure hitzak, gogoak hazteko, elikatzeko eta bihotzak inarrosteko. Baina ez gaude Homeroren edo Arestiren mendean.
Haurrek ez daukate taburik, helduok ditugu, eta nire ustez, haur-literaturan gehiago lantzen ez baditugu, arrazoia da guk geuk ez dakigula nola egin
Ana Jaka (Andoain, 1973) bizkarrean ibilbide luzea duen idazlea da. Euskalerria Irratia irrati-instalazioarekin kolaboratu egin du eta Berria egunkariarekin egiten du egun, eta eleberria (Ez den diruagatik), ipuinak (Sole, zer duzu Sole?) eta poesia (Mujeres y niñas, besteak beste) landu ditu. Haur-literaturan, Ixon, Marimutila naiz, eta zer? eta Loaren inbasio bila liburuak argitaratu ditu, baita Marimatrakak ere, Iosu Mitxelenak irudiztatutako seriea, gaur hizpide duguna.
Hortzak zorroztu
Furgoneta eta kamioi txikiak han-hemen ostatu eta peñetako despentsak betetzen, arropa txuria dendetako erakusleihoetan salgai eta etxetako balkoietan hedatuta, bisitariak nonahi, zapi gorria lepotik zintzilikatzeko prest… Giro berezia sumatzen da Iruñeko kaleetan azken egunotan. Jendartean, sentipen arraro xamarra partekatzen dugunaren sentsazioa, urduritasuna, galbana, gogoa eta ezinegona nahasten dituen toki estrainio horretan. Hurbiltzen ari dira, hemen dira kasik, oroitzeko eta ahazteko bere “unetxo” guztiekin datoz. Eta ez dakigu zer datorkigun.
Bi film bi esperimenturi buruzkoak
Alemaniarrek badute eskarmentua esperimentuei buruzko pelikulak egiten. Nabarmentzeko moduko bi eraman dituzte pantaila handira, zein baino zein interesgarriagoa: Das Experiment, (2001, Oliver Hirschbiegel), eta, Die welle (Olatua), Dennis Ganselena. Benetan gertatu ziren bi esperimenturen berri ematen dute eta biak ala biak dohainik ikusgai daude youtuben. Nik gaurkotasunik galdu ez duen filmari eskainiko diot artikulu hau, eta hurrengoa besteari.
Berehala, komikiaren munduan murgildu nintzen (nire nebaren gomendioei esker)
Uxue Juárez Gaztelu (Iruñea, 1981) idazleak olerkia, arte-liburua eta eleberria landu ondoren, azkenaldian El viaje de Castor (Bookolia, 2020) eta Silkeren jauregia (abuenpaso, 2024) liburuak argitaratu ditut, biak haurrei zuzenduak.
Palmako ber-topatzea
Ber-topatzeak dira Galeuscak. Aspaldiko lagunen besarkatzea, berriak egitea, literatur solasaldiak mahai eta baso baten bueltan. Nostalgien, baina, batez ere, etorkizun irudikatuen ber-topatzeak dira Galeuscak.
Emozioen garrantzia oroitzapenak gordetzeko (I)
Lehenik eta behin, gizakiok badugu ahalmen axola handiko bat: garrantzizkotzat jotzen ditugun informazioak eta sentsazioak burezurraren barruan ondo ahokatua dugun garunean gorde ditzakegu, eta komeni denean haiek gogora ekartzeko gauza gara. Gaitasun natural harrigarri hori erabakigarria da geure historia pertsonala eraikitzeko, nor garen definitzeko eta geure buruaren jarraitutasunaren zentzua atxikitzeko, hau da, goizean esnatu eta ziur egoteko ge geu garela, gauean oheratu ginen pertsona berbera alegia.
IRAKURTZEKO LIBURUAK
Nire lagunek eta senitartekoek ondo dakiten bezala, aspaldion Alemaniatik alde egitean eta Euskal Herrira itzultzean luze pentsatu dut. Oraindik ez dakit noiz egingo dudan, baina erabaki dut datorren urtean (edo hurrengoan, gehienez) izango dela. Gaia ateratzen den bakoitzean, norbaitek galdetzen dit nire liburuekin zer egingo dudan. ZALANTZARIK GABE, nirekin joango dira liburuak, nahiz eta liburu horiek kutxetan sartu eta Euskal Herrira bidali behar ditudala pentsatze hutsak beldurra ematen didan.