“Pasai Donibanen egositako materiala landu eta gero, noizbait, liburua etorriko da”
Xavier Queipo du idazle izena, nahiz Francisco Xavier Vazquez Alvarez (Santiago de Compostela, 1957) den egiaz. Biologia eta Medikuntza eta Zirujia ikasketak eginak ditu. 1989az gero Bruselan lan egin zuen –Europako Arrantza Zuzendaritza Nagusian beti–, iaz erretretan sartu zen arte. Ártico e outros mares (Artikoa eta beste itsaso batzuk) izan zuen lehen lana, 1990ean, eta bide zinez handia egin du handik hona. Literatura genero guztiak landu ditu: narrazioa, poesia, haur eta gazte literatura, saiakera, itzulpenak, performantzeak… eta nahi beste sari ere jasoa da, eta, zerrenda handian, hortxe dira nabarmen Xerais eta Blanco Amor sariak.
Idazleak ikastetxetan
Literaturaz eta irakurzaletasuna sustatzeaz eta zabaltzeaz ari nintzen enegarrenez ofizioko kide batzuekin (“iragan egun batez ostatu batean”…). Zer egin daiteke eskoletan ikasleak zaletzeko eta letren ingurumarian murgilarazteko? Zer mirari klase behar ote dugu irakurle kopuruak gora egin dezan?
EUSKAL IDAZLEAK EUSKAL IRAKURLE
Euskal idazleak, lehenik eta behin, euskal irakurleak ere direlako, hona hemen Amaia Iturbideren irakurketa gomendioak:
Sarien itzala
II
(Bigarren atala)
Lehenengo bilera hartan ezagutu nituen nire kideak: Yrigaray andrea, Puch jauna eta Benitez andrea. Laugarrena, noski, Bartolini bera, balizko berdinketak hausteko ahotsa, pentsatu nuen. Bertan azaldu zidatenez, ordea, aho batez erabaki beharko genukeen irabazlea eta, beraz, erabateko adostasunak erdietsi beharko genituen. Hor hasi ziren denak irakurritakoen zerrenda egiten eta, zalantzarik gabe, irakurrita ez bagenituen denbora galtzerik merezi ez zutenen izenburuak errezitatu zituzten. Ez nuen protokoloa ezagutzen, bistan da, eta nik izen bakarreko zerrenda bat neukan: nire ordura arteko hautagaia, hiru zerrendatan, hain zuzen ere, birziklatzeko ontzira bidali zuten eskuizkribua, alegia.
Lizardi Haur eta Gazte Literaturako Saria: ez inertziari, bai aldaketari
Yolanda Arrietaren Mari Gonagorri eta hamazazpi berri ipuinak irabazi du aurten Haur Literaturako Lizardi Saria, Zarauzko Udalak antolatua, Castillo Suarezek, Kati Olaizolak eta Ibon Egañak osatutako epaimahaiak hala erabakita. Aurtengo edizioa, sariaren 41.a izan da, eta bigarrena oinarrietan eta bestelako gorabeheretan eraldaketa esanguratsuak ezarri zirenetik. Inertziak gaindituz eta idazleen, editoreen eta ilustratzaileen iritziak aintzat hartuz egin dira aldaketa horiek.
EUSKAL IDAZLEAK EUSKAL IRAKURLE
Euskal idazleak, lehenik eta behin, euskal irakurleak ere direlako, hona hemen Aitziber Etxeberria Garroren irakurketa gomendioak:
"Euskal Idazleak euskal irakurle"
Euskal Idazleen Elkartearen Lehen Pik-nik eguna
Batzuetan iruditzen zait Virginia Woolfek gela bat norberarena izateko plazeraz eta beharraz gogoeta egin zuenetik, hitza zorrotzegi hartu geniola eta idazleok ez garela hortik atera. Izan ere, idazketa oso diziplina bakartia da, eta, txantxak alde batera utzita, gutxitan izaten dugu aukera talde-lanean aritzeko, edo beste idazleekin harremanetan egoteko liburu aurkezpen bezalako ekitaldietan ez bada.
Sarien itzala
I
(lehen atala)
Gaur kontatuko dudan hau ere Buenos Airesen (BA) gertatu zitzaidan. Behar bada, nire esperientziarik bitxienetako bat errealismo magikoaren kontinentean. Holakorik, noski, ez litzateke sekula gure Euskal Herrian gertatuko; hemen, errealitatearen zentzu arrazional zorrotza izateaz gain, mikrokosmos literario aratza eta interes ezkuturik gabea, eta berezko izaera leiala eta zintzoa baitauzkagu. Euskaldun hitza. Gertakariak urrun kokatu, itsasoaz gaindi, eta zerikusia duten pertsonek euskaraz jakin ez arren, izen guztiak asmatuak izango dira. Hori hemengo fikzio bakarra, gainerakoan nire idatziek benetan gertatutakoak jasotzen baitituzte, salbuespenik gabe.
«Diskurtso mailan oso antzekoa da PPk eta PSOEk esaten dutena, eta hori Menendez Pidali zor zaio»
Pruden Gartziaren saiakera liburua dugu eskuartean: ‘Nazionalismoa eta kultura: entseguak eta iruzkinak Euskal Herriaren alde’ (UEU, 2020).