KEINUETARA ITZULI
Saioa Alkaizarena ezustean hartu ninduen keinua izan zen, Palestinan gertatzen ari dena salatzeko Igartza sariari uko egin zionean. Hazkura eragin zidan, eta harridura, eta ezustea. Eta horren guztiaren gainetik, poza. Neure buruari galdetzen diot: zergatik ordea hazkura, zergatik harridura, zergatik ezustea, zergatik poza?
Urruzuno, kronika
25/08/25, LURRA
Lau gurpilen gainean abiatu gara lur sail hutsera. Bidean zehar elkarri begietara begira, elkar aurretik ikusi ez dugun arren, mendian gora lagundu digun baso berdearen eta asfaltu grisaren arteko eskalan oasi laranja bat aurkitu dugu hasieratik, azaltzeko zaila den, baina elkarren begiraden isladan nabaritu dugun ulerpen eta segurtasun oasi bat. Gora eta gora eta gora, marra, espiral, biribil eta kurba ibili gara Arritxuloraino iritxi arte. Bertan aurkitu dugu nahi genuena eraikitzeko aukera emanen digun lur sail soila.
“Minaren eta gaixotasunaren zentzuren baten bila ibili naiz”
Lierni Azkargortak (Lazkao, 1979) Eripoemia (Iruña Hiria Nazioarteko Poesia Saria, Denonartean argitaletxea, 2021) poesia liburuaren ondotik, 2025. honetan eta Balea Zuria argitaletxearen eskutik, bigarren poesia lana argitaratu du iragan udaberrian.
Hats luzeko eta iruditeria indartsu eta bortitzeko poesia liburu honetan mamuak, minak eta sufrimenduak gordinki aireratzen ditu, gaixotasun fisiko eta psikikoaren lekukotasunarekin gizarteko alfonbraren azpiko hautsa astinduz. Euskarazko poesiagintzaren barnean nolabaiteko lilura sortzeaz gain, barruak astintzen dizkigu liburuarekin. Olaberriako Zezilio Enea hotel eta jatetxeko terrazan, Goierriko paraje ederrak bistan genituela egin genuen topaketan joan ginen harilkatzen minaren eta literaturaren arteko loturak, modu horretan.
Idazteari buruzko galdera batzuk
Idazlearen ofizioa beste edozein bezala, bere konpromisoekin edo ardurekin datorrela eztabadaezina iruditzen zait, eta EIEk eskaintzen didan leku honetan bertan, duela hilabete nioen moduan, euskal literaturaren kasuan, ardura horiek bereziki inportanteak iruditzen zaizkit, geure hizkuntzaren eta gure herriaren egoera hauskorragatik. Euskaldunok ez daukagu errepublikarik eta gure lurralde historikoak bi Estatu eta hiru administraziotan banatuta daude. Hizkuntza propio bat izatea da, maila handi batean, geure izatea ematen diguna eta gure literaturari bere garrantzia ematen diona. Eta idazleoi garrantzi horren mailako ardura eskatzen diguna.
Gizakia eta Adimen Artifiziala batera nola? (eta V)
Kai-Fu Lee jauna ez da nornahi adimen artifizialaren arloan. Taipéin (Taiwán) jaio zen 1961ean, eta 11 urterekin AEBetako Tennessee-ra joan zen. Lehenik, AEBetan lan egin zuen (Apple, SGI, Microsoft, Google), eta 2009an, Sinovation Ventures enpresa sortu zuen Txinan. Adimen artifizialean punta-puntan dabiltzan bi superpotentzietan bizi eta lan egin izan du zangalatrau, eta bi kulturak eta bi herrialdeetako aurrerapenak ezagutzen ditu ezin hobeki. Harik eta 2013an, laugarren fasean zegoen linfoma bat aurkitu zioten arte, lanaren etika bizi izan zuen mutur-muturreraino, lanari erabat emana bizi izan baitzen (egunero goizeko 2etan eta 5etan jaikitzen zen AEBetako emailak erantzuteko). Kimioterapiaz tratatu zuten linfoma, eta sendatzea lortu zuen.
Literatura, intuizioaren hizkuntza
Garrantzitsuena ez da zer esaten duzun edo zer pentsatzen duzun. Garrantzitsuena ez da garunaren jarduera zurrunbilotsuaren katramilatik kontzientera pasatzeko edo besteei komunikatzeko aukeratu dituzun elementu horiek, protoideia edo protoirudi horiek. Esaten duzuna, kontzienteki pentsatzen duzuna, zure zati txiki-txiki bat dira. Hori ez zara zu.
1936ko Teneri
Norbait izandakoa zara niretzat,
izango nintzen norbait nintzen zuretzat;
zure hitzek
airean marraztu dute zubi bat.
Adimen artifizialaren etika (III)
Honen aurreko artikulua galdera batekin amaitu dugu; galdetzen genuen ea adimen artifizialaren hedadurak ekar dezakeen despotismoa eragotzi ote daitekeen. Berez, adimen artifizialaren oinarriak 50eko hamarkadan ezartzearekin batera, printzipio etiko batzuk ere ezarri izan dira, baina ekimen etikoen kontua batez ere azken urteetan zabaldu da, sinesteak lanak dituen AAren aurrerapen alimalekoekin batera, eta Luciano Floridik dioenez, gehiegi eta guzti, zeren ekimen bakoitzak printzipio, balio edo postulatuen adierazpen osagarria ekarri baitu berekin, eta errepikapen eta teilakatzeen arriskua baitago.
XABI SALABERRIA
Oiartzunera hurbildu naiz, eta 1545 argitaletxeko lokalaren kanpoaldean dut zain Xabi Salaberria, irribarretsu. Barrura gonbidatu nau eta beraien etxe berria erakutsi dit: Ainara Lasa artistarekin konpartitzen duten loradenda baten dendaostea. Espazio txiki eta berezi horretan, liburu zahar eta berrien usainak, latexarenarekin nahasten dira; hitzek eta eskulturek elkarrekin arnasten dute. Lokalaren erdian kokaturiko bi eserlekuetan hasi da gure elkarrizketa.