Literatura, intuizioaren hizkuntza
Garrantzitsuena ez da zer esaten duzun edo zer pentsatzen duzun. Garrantzitsuena ez da garunaren jarduera zurrunbilotsuaren katramilatik kontzientera pasatzeko edo besteei komunikatzeko aukeratu dituzun elementu horiek, protoideia edo protoirudi horiek. Esaten duzuna, kontzienteki pentsatzen duzuna, zure zati txiki-txiki bat dira. Hori ez zara zu.
1936ko Teneri
Norbait izandakoa zara niretzat,
izango nintzen norbait nintzen zuretzat;
zure hitzek
airean marraztu dute zubi bat.
Adimen artifizialaren etika (III)
Honen aurreko artikulua galdera batekin amaitu dugu; galdetzen genuen ea adimen artifizialaren hedadurak ekar dezakeen despotismoa eragotzi ote daitekeen. Berez, adimen artifizialaren oinarriak 50eko hamarkadan ezartzearekin batera, printzipio etiko batzuk ere ezarri izan dira, baina ekimen etikoen kontua batez ere azken urteetan zabaldu da, sinesteak lanak dituen AAren aurrerapen alimalekoekin batera, eta Luciano Floridik dioenez, gehiegi eta guzti, zeren ekimen bakoitzak printzipio, balio edo postulatuen adierazpen osagarria ekarri baitu berekin, eta errepikapen eta teilakatzeen arriskua baitago.
XABI SALABERRIA
Oiartzunera hurbildu naiz, eta 1545 argitaletxeko lokalaren kanpoaldean dut zain Xabi Salaberria, irribarretsu. Barrura gonbidatu nau eta beraien etxe berria erakutsi dit: Ainara Lasa artistarekin konpartitzen duten loradenda baten dendaostea. Espazio txiki eta berezi horretan, liburu zahar eta berrien usainak, latexarenarekin nahasten dira; hitzek eta eskulturek elkarrekin arnasten dute. Lokalaren erdian kokaturiko bi eserlekuetan hasi da gure elkarrizketa.
074. ARETOKO LURRINA
Antzinako eskultura greko-erromatarrak kolore zuriz ikustera ohituta gauden arren aspaldi jakin genuen, gure harridurarako, jatorrian polikromatuak zirela, hots, kolore biziz margotu zituztela. Eta oraintsu, 2025eko martxoan, Oxford Journal of Archaeologyn argitaratutako ikerketa bati esker jakin dugu antzinako eskulturei lurrina zeriela.
Siliziozko kalbinismoaren mentalitatea (II)
Hor ikusten genuen Elon Musk, haserretu zen arte, Donald Trumpen ondoan, poz-pozik, eta haren kidekoak ere; inoiz baino gobernu-boteretik hurbilago; boterearen bizkar euren plataforma digitalak handiago egiteko irrikaz. Zer-nolako mentalitatea dute GAFAM akronimoak biltzen dituen Google, Apple, Facebook, Amazon eta Microsoft enpresa teknologiko estabatuar erraldoien zuzendariek?
Izeba Ada eta gure ama
Gianni Rodarik Telefonozko ipuinak liburu zoragarria idatzi zuen 1962an. Gurean Elkarrek argitaratu zuen 1983an, Idoia Agirrek itzulita eta Jordi Saludesen ilustrazioek lagunduta. Liburua, izenburuak adierazten duen gisan, aita batek alabari telefonoz kontatzen dizkion ipuinen bilduma bat da. Izan ere, Bianchi jauna, saltzailea bera, etxetik kanpo bidaiatzera behartzen du lanbideak, baina alaba ezin denez lokartu ipuin bat entzun gabe, gauero telefonoz deitu behar dio kontakizuna egiteko. Horregatik istorioak laburrak dira, dei baten iraupena dutelako.
Irudien mugimenduen zerrendatzea
Klaxonekin Morse kodean komunikatzeko gaitasunik bagenu, gure artean solastatzeko arazoak aldatuko lirateke?
Karrika ertz honetan iritsi berri den autoak Kiss FM-ko ingelesezko kantu dantzagarri horietako baten melodiari esker nire baitakoak, nolabait, mugiarazten ditu
Ondoan jarri berri den adineko gizonak erosketa-orga ongi kokatu ondotik kafe ebaki bat hartzen dabil. Haren emazteak—hala dirudi behintzat— etxean falta diren elikagaiak zerrendatzeari ez dion uzten.
MARI ANBOTOKOA ETA OLA BARRIA
Kristautasuna Euskal herrira heldu berri zegoela, Gorbeia inguruko herri txiki eta polit baten ola-jaun handiki bat bizi zen bere ola zaharrean. Urteak joan urteak etorri, zaharkitu eta gauzeztandu egin zitzaion bere ola zahar maitea eta berria egitea pentsatu zuen. Esan eta egin. Lehenengo, ola zaharrak zeuzkan gauza probetxugarriak aukeratu, gero falta zitzaion beste guztia lortu eta hasi zen ola berri hori egiten handikeriaz beterik. Behingo baten lortu zuen ola berri hori egitea eta pozik baino ere pozago zegoen lehengoa baino ola handiagoa eta hobea egin zuelako. Herriko zein albo-herrietako beste ola-jaunek sorots egiten zioten euren olatxoak ezerezean geratuko ote ziren bildurrez.