IPAR BELTZEKO IKARAK
“Operazio mahai batean etzan gorputz bat da Stockholm” erranaldiak irekitzen duen nobela ez da nola nahikoa. Horrela hasten den Sasoi hila izenekoak elikatu nau astebetez, bost egun eta bost gauez, eta orrialdez orrialde bete ditu ene aiduru-ordu aspergarriak oro, denbora galtze hutsak direnak Leila Guerrieroren eta Axularren arabera. Baina irakurri bitartean -eta batzuetan idatzi...- astiari probetxu hartzen ahal zaio. Horregatik menturaz aireportuetako edo hoteletako harrera espazio zurrunetan ikusten dira liburuak, zure denbora banpirizatzeko eta zurrupatzeko prest!
Gehiegi? Gutxiegi, gehiegi
Euskal Herrian sortzaile gehiegi daudela entzun izan dugu, gehiegi argitaratzen dela. Idazleak egon dira jo-puntuan. Orain arte ez dugu entzun musikari gehiegi dugunik, ez bertsolari gehiegirik, ez marrazkilari gehiegirik, zorionez. Aktoreek hemen lanik ez, eta kanpora joan behar izan dute batzuek. Hemen gehiegi ditugula esango dute batzuek.
Buruaz eta beste
Etxeko liburutegiko liburuen antolamendu berrian murgildu naiz egunotan. Liburu zaharrak berrikusi, xarma galdu dutenak desagerrarazi, eta balizko bezuza baterako balio dutenak apartatu. Hala ibili naiz arratsalde askotan, eta ezin dut esan sorpresarik hartu ez dudanik. Zaharren artean, behinola irakurri nituenen (eta ahaztu ditudanen) artean, perla batzuk ediren ditut, apalategiaren luze-laburren horietan ostendurik (eta horiztaturik) zebiltzala jakin barik.
Oihane Zuberoa Garmendia Glaría
Oihane Zuberoa Garmendia Glaría (Erronkari, 1993). 2020an irabazi zuen “Iruña Hiria nazioarteko poesia saria”, eta sari horri esker argitaratu zuen bere bakarkako lehen poesia liburua: Bidaia (h)ariketak (Denonartean). 2021ean Nafarroako Arte Gazteen topaketetan sariduna izan zen literatura modalitatean. 2023an argitaratu zuen bere bigarren poesia liburua, Bi aldiz iraun (Balea Zuria), zeinari esker irabazi duen Lauaxeta Poesia saria, 35 urtetik beherako modalitatean.
HITZEN BURRUNBA
Mugaz bestaldeko biztanleak -zuek, nagusiki, gure euskal irakurleak- zoriontsu zarete Hispaniako lurraldeko hizkuntza ezberdinak biltzeko GALEUSCA erakundea daukazuelako. Zortez, 90eko hamarkadan zehar, behin baino gehiagotan, enkontru horietan parte hartzeko plazera ukan dut, Katalunian, Euskal Herrian eta Galizian. Eskualde horietako idazleekin harremanetan egon naiz, -eta nago oraindik-, batzuen mintzairak ikasteraino! Nor ez da oroitzen Andorratik etxerakoan zer nolako erresaka nabaritzen genuen Port de la Bonaiguako bihurguneetan gora gentozela edo Ebre ibaiaren deltan barna ibili ginenekoaz. Memoria zehatz eta hunkigarriak elikatzen du literatura.
Zoritxarraren haziak
Zorionaren hazien ondotik, zoritxarraren hazietan zentratuko naiz. Gure mendebaldeko gizarteetan, tamalez, suizidio ugari gertatzen dira. EAEn bertan, hiru egunez behin. Non daude, bada, sufrimenduaren haziak? Hasteko: gutako bakoitzak zorionaren bilatzaile bilakatu behar du, zeren zoriontasuna bilaketa bat da, beste ezer baino gehiago, gaia aztertu duten autore askorentzat. Moderno izatea norberaren zoriaz etsitzeko gai ez izatea da.
Mentore-Mentoretua, elkarri elikatzen dion binomioa
Zorionekoa izan zen Telemako, aita Ulises urruti izan zuen bitartean, Mentor bidelagun edo aitaorde delakoa izan baitzuen. Horrenbestez, ahots hori ez dugu berria, mentorearena irudi iraunkorra baita gure historian barrena. Literaturaren haritik tiraka, asko izan dira odisea bilakatu diren lanak, hain zuzen, eta baita ere horri egoki aurre egiten jakin barik gelditu diren beste horrenbeste idazle-heroi. Idaztea, sortzea eta, azken batean, irudimena askatzea, benetan oso zeregin atsegingarriak badira ere, ideia batek trabatuta utzi gaitzake edozein momentutan, eta, ezintasun horretan iltzaturik, baliteke istorio batzuek inoiz argirik ez ikustea.
Jexuxmari Zalakain, sei gertakizun
Astelehena zen 1947ko abenduaren 22an eta Espainiako Gabonetako loterian, 35.920 zenbakia izan zen sariduna, Bartzelonan saldua. Egun horretan jaio zen Jexus Mari Zalakain Tolosan, Txatonea etxean, bere amaren ohean, sortua izan zen ohe berean seguraski, garai hartan ohikoa zen modura.
Argiaren zaporea ezagutu nuenekoa
Zortearen jainkoa da. Samurtasun basatiaren eroale. Lola Nieto
Ukondoak sukaldeko mahai gainean jarrita, tomatea zuritzeari ekiten diot idazkeran barrualdeko hitzak zuritzen ditudan bezala. Kaltetutako zatiak kentzen ditut, frutaren gainazal gorri eta leunaren gaineko orban ilun guztiak.