Hortzak zorroztu
Furgoneta eta kamioi txikiak han-hemen ostatu eta peñetako despentsak betetzen, arropa txuria dendetako erakusleihoetan salgai eta etxetako balkoietan hedatuta, bisitariak nonahi, zapi gorria lepotik zintzilikatzeko prest… Giro berezia sumatzen da Iruñeko kaleetan azken egunotan. Jendartean, sentipen arraro xamarra partekatzen dugunaren sentsazioa, urduritasuna, galbana, gogoa eta ezinegona nahasten dituen toki estrainio horretan. Hurbiltzen ari dira, hemen dira kasik, oroitzeko eta ahazteko bere “unetxo” guztiekin datoz. Eta ez dakigu zer datorkigun.
Bi film bi esperimenturi buruzkoak
Alemaniarrek badute eskarmentua esperimentuei buruzko pelikulak egiten. Nabarmentzeko moduko bi eraman dituzte pantaila handira, zein baino zein interesgarriagoa: Das Experiment, (2001, Oliver Hirschbiegel), eta, Die welle (Olatua), Dennis Ganselena. Benetan gertatu ziren bi esperimenturen berri ematen dute eta biak ala biak dohainik ikusgai daude youtuben. Nik gaurkotasunik galdu ez duen filmari eskainiko diot artikulu hau, eta hurrengoa besteari.
Berehala, komikiaren munduan murgildu nintzen (nire nebaren gomendioei esker)
Uxue Juárez Gaztelu (Iruñea, 1981) idazleak olerkia, arte-liburua eta eleberria landu ondoren, azkenaldian El viaje de Castor (Bookolia, 2020) eta Silkeren jauregia (abuenpaso, 2024) liburuak argitaratu ditut, biak haurrei zuzenduak.
Palmako ber-topatzea
Ber-topatzeak dira Galeuscak. Aspaldiko lagunen besarkatzea, berriak egitea, literatur solasaldiak mahai eta baso baten bueltan. Nostalgien, baina, batez ere, etorkizun irudikatuen ber-topatzeak dira Galeuscak.
Emozioen garrantzia oroitzapenak gordetzeko (I)
Lehenik eta behin, gizakiok badugu ahalmen axola handiko bat: garrantzizkotzat jotzen ditugun informazioak eta sentsazioak burezurraren barruan ondo ahokatua dugun garunean gorde ditzakegu, eta komeni denean haiek gogora ekartzeko gauza gara. Gaitasun natural harrigarri hori erabakigarria da geure historia pertsonala eraikitzeko, nor garen definitzeko eta geure buruaren jarraitutasunaren zentzua atxikitzeko, hau da, goizean esnatu eta ziur egoteko ge geu garela, gauean oheratu ginen pertsona berbera alegia.
IRAKURTZEKO LIBURUAK
Nire lagunek eta senitartekoek ondo dakiten bezala, aspaldion Alemaniatik alde egitean eta Euskal Herrira itzultzean luze pentsatu dut. Oraindik ez dakit noiz egingo dudan, baina erabaki dut datorren urtean (edo hurrengoan, gehienez) izango dela. Gaia ateratzen den bakoitzean, norbaitek galdetzen dit nire liburuekin zer egingo dudan. ZALANTZARIK GABE, nirekin joango dira liburuak, nahiz eta liburu horiek kutxetan sartu eta Euskal Herrira bidali behar ditudala pentsatze hutsak beldurra ematen didan.
ALFERREN OHOREZ
Lanaren mundua gero eta garratzago bilakatzen ari den bitartean, “30 loriosak” deitu garaian erabilgarri ziren eskubideak eta baliabideak ezabatzen dituzte gobernu neoliberalek. Lana esklabotasun modu bat bihurtzen ari da hiritar askorentzat. Beno, eskubide laboral haiek ez ziren, haatik, nagusigoaren opariak, borroka trinkoen ondorioz eskuratuak baizik.
Binomio fantastikoa: adimen artifiziala eta literatura
Istorioak sortzeko metodo bat da binomio fantastikoa, eta sinplea bezain eraginkorra da: hartu elkarren artean zerikusirik ez duten bi elementu arrunt, eta jarri harremanetan. Hor duzu istorioa, edo istorioak, harremanak era askotakoak izan baitaitezke.
“Azkeneko 500 urtean gauzak ez direla batere aldatu erakutsi nahi izan dut”
Nahi baino komatxo gehiago ibili behar izan dugu Kepa Larrea Muxikarekin (Basauri, 1956) hitz egin dugun honetan. Saiakera du ez argitaratu zaharra, Antilletan galdurik (Pamiela, 2023), eta 1492an Gaztelako Koroa –edo espainiar Inperioa, edo Kristobal Kolon “itsasturia”–, Amerika “aurkitu” zuen garaira eta ondoko urteetara eraman gaitu, hainbat euskaldunen ibilerak kontatuz, bestelako historia bat, orain arte esan ez dutena, guri azalera zorrotz ekarriz.