“Nobela honen musika entzuteari utzi arte ezin izango dut hurrengoa idatzi”
Hemeretzi urte joan dira orain hurrena nobela publikatu zuenetik: ‘Ecce homo’ (2006). Oraindik orain, plazara atera da berriro Laura Mintegi, ‘Akabo’ (Txalaparta, 2025) argitaraturik, eta berehalakoan bereganatu du hedabideen eta irakurleen arreta.
“Minaren eta gaixotasunaren zentzuren baten bila ibili naiz”
Lierni Azkargortak (Lazkao, 1979) Eripoemia (Iruña Hiria Nazioarteko Poesia Saria, Denonartean argitaletxea, 2021) poesia liburuaren ondotik, 2025. honetan eta Balea Zuria argitaletxearen eskutik, bigarren poesia lana argitaratu du iragan udaberrian.
Hats luzeko eta iruditeria indartsu eta bortitzeko poesia liburu honetan mamuak, minak eta sufrimenduak gordinki aireratzen ditu, gaixotasun fisiko eta psikikoaren lekukotasunarekin gizarteko alfonbraren azpiko hautsa astinduz. Euskarazko poesiagintzaren barnean nolabaiteko lilura sortzeaz gain, barruak astintzen dizkigu liburuarekin. Olaberriako Zezilio Enea hotel eta jatetxeko terrazan, Goierriko paraje ederrak bistan genituela egin genuen topaketan joan ginen harilkatzen minaren eta literaturaren arteko loturak, modu horretan.
XABI SALABERRIA
Oiartzunera hurbildu naiz, eta 1545 argitaletxeko lokalaren kanpoaldean dut zain Xabi Salaberria, irribarretsu. Barrura gonbidatu nau eta beraien etxe berria erakutsi dit: Ainara Lasa artistarekin konpartitzen duten loradenda baten dendaostea. Espazio txiki eta berezi horretan, liburu zahar eta berrien usainak, latexarenarekin nahasten dira; hitzek eta eskulturek elkarrekin arnasten dute. Lokalaren erdian kokaturiko bi eserlekuetan hasi da gure elkarrizketa.
ELKARRIZKETA JUAN MANUEL ETXEBARRIA AYESTA “MANU” IRAKASLE ETA IDAZLEAREKIN
Juan Manuel Etxebarria Ayesta, “Manu” lagunentzako, Zeberion jaio zen 1948. urteko azaroaren 2an. Filologian doktorea, irakasle gisa lan egin du, erretiroa hartu arte. Euskaltzaindiko urgazlea eta Etniker etnografia taldeko kidea, etnolinguistikaren arloan ikerketa batzuk egin ditu. Idazle giza lan oparoa badu ere, lan guztiak euskaraz idatziak -Bizkaieraz nahiz batuaz.
“Detaile txikietatik abiatuz munstro, egitura edo sistema handiak seinalatzen saiatzen naiz”
Poema liburua ekarri zigun udaberrian, ‘Hezur berriak’ (Susa, 2025). Ane Labaka Mayozek amatasuna ardatz hartu eta bere baitako poz eta minak paperean jarri ditu, poesia eginik. Bidean hartutako ohar eta ideiak hartu, haietan sakondu, landu, eta osatu du bere lehen poema bilduma.
ELKARRIZKETA JESSICA ZUAN GRISONIAKO POETAREKIN
Jessica Zuan poetaren sorlekua elurraren herrialdea da azarotik maiatzera arte, eta mendi goren eskualdea urtaro guztietan, nola ez. Bertako aintzirak, berriz, Alpeetako glaziarrek sortuak, udan azaleratzen dira, elurpean luzaro ikusezin egon ondoren. Urte osoan begiak betetzeko moduko ikuspegia da hangoa, eder-ederra beti.
Baina elurrak eta izotzak ez dute iluntasuna esan nahi, ez eta eguraldi goibela ere; aitzitik, Jessica Zuan poeta jaio zen ingurua argitsua eta eguzkitsua da. Edertasun berezi hori izan liteke Grisoniako idazleek poesia idazteko duten joera ulertzeko bide bat; ez bakarra, hala ere.
“Lehen ez nuen apenas idazten ez bazen zuzenean letra baterako; orain bai”
“Ez dakit horri buruz hitz egiteko egokiena ote naizen”. Hala erantzun zidan Miren Narbaizak (Eibar, 1986) elkarrizketa honetarako proposamena egin nionean. Baietz esan zidan, hala ere. Bere auzoko tabernan elkartu ginen astelehen goiz batez, barratik urrutieneko egurrezko mahaian, eta honi buruz hitz egiteko pertsona egokiena zela berretsi zidan.
11 Galdera Amaiur Epher idazleari
Idazlea idazten, eta batzuetan idatzi ezin, agertzen duen nobela kitzikagarria ekarri digu Amaiur Epherrek (Izpura, 1994) Txalaparta argitaletxearen eskutik. Nahiz eta askotan erabili den mise en abyme gisako hori, “Haize beltza” honek dakarren etengabeko joko literarioak kuriositatea piztu eta autorearekin bi solasen egitera eraman gaitu Baionako geltoki inguruko Korail jatetxeko terrazan.
“Hamar pertsonaia historikoren bitartez, historiaz mendekatu naiz”
E-postaz jaso genuen berria. Xabier Amuriza idazleak bere webgunean jarri du liburua: Nik ere badakit hiltzaile izaten. Deskargatu, inprimatu, irakurtzen hasi… eta hantxe, historia ofizialaren hainbat protagonista, Amurizak berak zorrotz interpelatuak, amaieran haien memoria hiltzeko. Hobeko dute argi ibili “historialari, pentsalari eta lari guztiek”, egileak liburuaren amaieran idatzi duenez.