IDAZLE IZATEA: NONDIK IDATZI
Idaztea, emakume izatea, feminismoa, euskaldun izatea… Arantxa Urretabizkaiaren bizitzari eta lanari errepaso azkar bat egin diogu helduleku horietatik. Hondarribiko liburutegiko gela batean bildu gara elkarrizketa lasai egiteko.
««Hizkuntza zalantzan jarri nahi dut hizkuntza bera erabiliz»
Idazlea eta argazkilaria zara. Batzuetan, bi lengoaia artistikoak konbinatzen dituzu eta batzuetan bakoitza bere aldetik lantzen duzu. Zeri buruz hitz egiten duzu aukera bakoitzarekin? Ala hitz egiteko era aldatzen da, baina ez mamia? Zuk aukeratzen duzu lengoaia lan egiten hasi baino lehen ala obrak berak aukeratzen du?
“Niretzat liburu guztiak bereziak eta bakarrak dira. Idazterakoan gogo eta ilusio berberarekin idazten ditut, baina gero, bakoitzak bere bidea egingo du.”
“Ibil bedi esaten badut, zer datorkizu burura? Nire panak: Javier Larrañeta, Areta Senosiain, Eder Escalera eta Ibai Osinaga.
Iruñeko Martin Azpilikueta kaleko Goxolatte kafetegian gelditu gara Amets Aranguren Arrieta eta biok. Lanetik irten eta pozik egin dut bizikleta gainean kafetegia bitarteko bidea. Urte batzuk igaro dira elkar ezagutu genuenetik eta topo egiten dugun bakoitzeko, dezente barre egiten dugu. Galdetuko balidate, Amets burutik jota dagoen tipa azkar eta alai horietako bat dela esango nuke.
JON GEREDIAGA
2024ko azaroan jaso zenuen Euskadi Literatura Saria Zeru-lurren liburua izeneko zure azken poema-bildumari esker. Horrez gainera, liburu berberarekin Irun Hiriko Kutxa Literatura Saria eskuratu zenuen 2023an. Ondo diozu, beraz, ogibidez poeta zarela baieztatzean, ez baita ohikoa poesiatik dirurik irabaztea (sos batzuk akaso), zer esanik ez poesiatik edo literaturatik bizitzea. Idaztetik bizitzea idazle askoren ametsa da, ia inoiz egia bihurtzen ez dena. Zer nolako eragina izan dezake zure ondorengo poesian sariketa bikoitz horrek?
Oihane Zuberoa Garmendia Glaría
Oihane Zuberoa Garmendia Glaría (Erronkari, 1993). 2020an irabazi zuen “Iruña Hiria nazioarteko poesia saria”, eta sari horri esker argitaratu zuen bere bakarkako lehen poesia liburua: Bidaia (h)ariketak (Denonartean). 2021ean Nafarroako Arte Gazteen topaketetan sariduna izan zen literatura modalitatean. 2023an argitaratu zuen bere bigarren poesia liburua, Bi aldiz iraun (Balea Zuria), zeinari esker irabazi duen Lauaxeta Poesia saria, 35 urtetik beherako modalitatean.
Jexuxmari Zalakain, sei gertakizun
Astelehena zen 1947ko abenduaren 22an eta Espainiako Gabonetako loterian, 35.920 zenbakia izan zen sariduna, Bartzelonan saldua. Egun horretan jaio zen Jexus Mari Zalakain Tolosan, Txatonea etxean, bere amaren ohean, sortua izan zen ohe berean seguraski, garai hartan ohikoa zen modura.
“Ezin dugu argitaratzen den guztia kontuan hartu, ezin dugu erosi, ezin irakurri. Kapitalismoak eragindako beste edozein gainprodukzio-krisi bezala funtzionatzen du.”
Idazlearen ofizioa hain da denbora-eskatzailea, non bistatik gal dezakegun zer gertatzen den hormaren beste aldean gure zokoan kontzentratuta lanean ari garen bitartean. Liburuak, gizon-emakumeak bezala, behin sortzailearen erraietatik aterata, bigarren ernaldi bati ekiten dio, aldaketez (zuzenketak), zaintzaz (argitaletxeak) eta laguntzaz (liburutegiak) betea, azken buruan prozesu horretako azken katebegira iristeko, irakurlearen eskuetara, hain zuzen.
Lucien Etxezaharretari elkarrizketa
Aurten 'Maiatz' literatur aldizkari eta argitaletxeak 43 urte beteko ditu. Kontaiguzu abentura honen hasiera eta bilakaera.
Orain urrundik ikusi eta, egin dugun bidaia bide askoren umea da. Alde batetik euskal jendartearen eta gazteen bilakaera, bereziki eskolatzearen eragina, mundu laiko batengandik. Bestalde euskara mugaz gaindikoa izanez, hegoaldeko « euskal udaberri » baten eragina, bertako euskal literatur berri baten urratsek emaitzak izan baitzituzten Iparraldean, nola Lete, laboa batenak 60.eko hamarkadan, geroxago Atxaga baten edo Susa taldeko batzuena, han sortu aldizkari batzuena, nola Pott, Susa, Korrok eta orduko lorategi berri beste batzuena.