POETAREN BIHOTZA
Bihotzak du bere erritmoa, bere taupada. Bidetik goazenean, urratsak dira bidearen marka. Poetak bere ibilbidean, arnasa hartu, eta bertsoak, poemak uzten ditu erortzen bere eskutik. Eta irakurlearen bihotzean egiten dute topo. Sentimenduak, emozioak eraikitzen dira. Poeta eta irakurlearen arteko nolabaiteko adiskidetasun bat garatzen da. Zubi bat eraikitzen da. Bion arteko isiltasun bat.
IDAZLE IZATEA: NONDIK IDATZI
Idaztea, emakume izatea, feminismoa, euskaldun izatea… Arantxa Urretabizkaiaren bizitzari eta lanari errepaso azkar bat egin diogu helduleku horietatik. Hondarribiko liburutegiko gela batean bildu gara elkarrizketa lasai egiteko.
TASIOREN AITZAKIAN
Atalante zinema gelak, urte oroz bezala, apirilaren bukaeran antolatu du Rencontres sur les docks izeneko festibala, lau egunez hainbat film programatuz eta bereziki euskal eta gaztelar egile gazteen obrak eskainiz, gehienetan lehen aldiz, mugaren alde honetan. Etxetik hiru ehun metrotan daukat nik zinema hori eta horretan sartua naiz ez bakarrik kanpoan hotzegi edo beroegi egiten duen egunetan. Egitarau bikaina iragarria zen, euskal zinegile gazteak, oso gazteak, gonbit zirela beren lanak aurkeztera, besterik eskatzen ez zuen aitzinetik konkistatu publiko bati. Etorkizuna eskura genuen, orainarekin nahas, nahiz eta artista haboroxeenen aburuz, botere publikoek ez duten nahikoa egiten industria hori bizi-bizirik mantentzeko. Diru aldetik nagusiki. Baina baliabide eskasak batzuetan, lau hari meharrekin, imajinazioa sustatzera eraman gaitzake...
««Hizkuntza zalantzan jarri nahi dut hizkuntza bera erabiliz»
Idazlea eta argazkilaria zara. Batzuetan, bi lengoaia artistikoak konbinatzen dituzu eta batzuetan bakoitza bere aldetik lantzen duzu. Zeri buruz hitz egiten duzu aukera bakoitzarekin? Ala hitz egiteko era aldatzen da, baina ez mamia? Zuk aukeratzen duzu lengoaia lan egiten hasi baino lehen ala obrak berak aukeratzen du?
JENIOAREN MITOA
Sormenak gauza bi behar ditu: sortzeko ahalmena eta humusa. Sortzeko ahalmenari bakarrik begiratzen zaio sarri, are eta gehiago gizona bada, eta gizon zuria eta diruduna bada, ez zaio beste ezeri begiratzen, gainerakoa soberakina da, hondarra, ez du garrantzirik. Gizon sortzaileak berez sortzen du, barruko jenioa hain da handia. Gizon horrek ezingo luke besterik egin sortu baino. Hor sartu genituzke Greziatik hona egon diren sormen aparteko gizon guztiak. Oso eurozentrikoa da hori, baina mundu osoan ere horrela da, gizonek bakarrik izan dute neurriz kanpoko sormena, antza. Izan, izan dira emakumeak, gutxi, gehienak isilaraziak bizi ziren artean eta hil ondoren ahaztuak. Den den, emakumeei buruz gabiltzanean, emakumeak izan duen sormenaz gain, aurrera egiteko adorea eta gizarteari gogor egiteko kemena aipatu ohi dira. Emakumeak nabarmendu badira, kemena eta adorea conditio sine qua non izan dira.
Isiltasunaz
Isiltasuna ez da bakarrik zaratarik eza. Esaldi horrekin abiatzen du Alain Corbin Sorbonako irakasle eta idazleak Acantilado argitaletxean plazaraturiko Historia del Silencio lan interesgarria.
Aditu honek bere gustuko idazle, artista eta filosofoen lanaren bidez horiek maneiatzen zuten isiltasunaren gaineko erradiografia zehatza egiten du. Lanaren hitzaurrean makina bat zantzu luzatzen ditu idazleak, eta dio, garai batean, mendebaldarrek isiltasunaren sakontasuna estimatzen zutela (gaur ez?), kontenplazioaren, norberaren entzumenaren, gogoetaren, otoitzaren, fantasiaren, sorkuntzaren baldintzatzat hartzen zutela, bai eta hitza sortzen den barneko lekutzat ere.
Egoitza literarioa defendatuko dut...
La casa de mio padre foi amueblada por Ikea.
Defenderíala, daveres,
si nun tuviere unos vecinos cafiantes,
si nun quedare alloñada del centru,
si se viere la playa allalantrones.
Defendería la casa de mio padre
de nun tener de mover bártulos,
defendería la casa de mio padre,
si nun co(n)stare tanto,
si tuviere Netflix.
“Niretzat liburu guztiak bereziak eta bakarrak dira. Idazterakoan gogo eta ilusio berberarekin idazten ditut, baina gero, bakoitzak bere bidea egingo du.”
Denbora falta
Hilabete da atari honetarako azken zutabea idatzi nuela. Hilabete bat, hurrengo artikulua idaztea egokitzen zaidala ohartu naizenerako. Denbora nahikoa dirudi hilabete batek, printzipioz, bi testuren arteko arrakala gisa: arnasteko denbora ematen duela erranen genuke, pentsatzeko haina zein izanen den gaia, nondik heldu, zein hausnarketa egin… Hilabete bat. Eta hegan joan da, oharkabean, ziztu bizian, denborak erritmo subjektiboa balu bezala. Hala diote batzuk, denboraren pertzepzioa subjektiboa den kontu hori. Baina denbora baino, ez ote da pertzepzioa bera subjektiboa dena? Norbera ote da denboraren neurgailua, denbora hori baliatzeko duen moduaren arabera?