Sinetsi nahi ez dugun arren, ukaezina da klima-aldaketa jasaten hasi garela. Eta okerragoa dena, adituek iragartzen zutena baino lehenago heldu eta azkarrago okerragotzen ari dela. Egoera oso larria da, eta beranduegi, agidanez, hori saihesteko. Hala ere, zerbait egin dezakegu moteltzeko, ezta?

Ez dira falta aholkuak, gomendioak, edozein formatutan eskuragarri dauden era guztietako gidak, planeta hain azkar pikutara joan ez dadin. Aholku horietako batzuk urte askoan irakurri/entzun ditugu: ura/papera/elektrizitatea zentzuz erabiltzea, auto elektrikoak erostea, hegazkinez bidaiatzea saihestea, garaiko fruta eta barazkiak kontsumitzea, haragi-kontsumoa murriztea edo saihestea, energia garbien aldeko apustua egitea, birzikla daitekeen guztia birziklatzea… eta, jakina, erosten ditugun produktuak bidezko merkataritzakoak eta adin nagusiko enplegatuak esplotatzen ez dituzten enpresek ekoiztuak izatea.

Eta hori guztia oso ondo dago, baina izan gaitezen zintzo: nork jasoko du eskua, gomendio horiek guztiak betetzen dituela esateko? Inork ez. Ia ezinezkoa delako. Nik, adibidez, ez daukat autorik, nik erosten dut arropa daukadana zatika erortzen denean soilik (amaren atsekaberako), ahal dudan energia-kontsumo guztia aurrezten dut, birziklatzen dut eta garaiko frutak eta barazkiak erosten saiatzen naiz. Baina Alemanian bizi naiz; horrenbestez, nire familia bisitatu nahi dudan bakoitzean hegan egin behar dut. Bizitza gero eta garestiagoa denez gero, ezin ditut produktu ekologikoak bakarrik kontsumitu, eta ezin dut jakin nola tratatzen dituzten munduko enpresa guztiek beren langileak. Ezin dut erabaki nire etxebizitza gasarekin edo gasolioarekin berotzen den edo eguzki-panelak jarri, nire etxebizitza nirea ez baita, eta gauza horiek nire etxebizitzaren jabeak erabakitzen baititu.

Era berean, auto bat behar duenak ezin du beti auto elektriko bat erosi (edozein arrazoi dela ere), guztiok ezin dugu saihestu produktu merke, bizitza laburreko eta kutsagarriak erostea, kalitate oneko, ekologiko eta iraunkorrak garestiegiak direlako, eta jende guztiak ezin du dieta beganoa izan edo elikagai edo produktu jakin batzuk kontsumitzea saihestu, hamaika arrazoirengatik (ekonomikoengatik, nagusiki).

Eta guztiok baldintza horiek guztiak bete ahal izango bagenitu ere, ez luke ezertarako balioko aberats askok beren hegazkin pribatuak erabiltzen jarraitzen badute (lehenik eta behin, zergatik eduki beharko lukete hegazkin pribaturik?), planetako herrialde guztiak erregai fosilen mende badaude, eta enpresa batzuek baliabideak kontsumitzeari eta planeta kutsatzeari uzten ez badiote.

Jakina, gauzak alda daitezen, gure esku dagoena egiteko erantzukizuna dugu guztiok, baina badirudi, beste behin ere, ahaleginaren eta kritikaren jomuga jartzen ari garela gizaki okerrengan. Izan ere, guri planetaren onerako ahalegina egitea eskatzen diguten bitartean, kalte handiena egiten diotenak milioika inbertitzen ari dira luxuzko bunkerrak eraikitzen, apokalipsiari aurre egiteko.

Zergatik inork ez die diru hori planeta salbatzeko (edo astiroago hondoratzeko, gutxienez) erabilarazten? Zergatik sufritzen dugu tenperaturen igoera, ekosistemen degradazioa, animalien eta landareen iraungipena, aire/ur/lurraren kutsadura, mikroplastikoen nonahiko presentzia, eta kexatu baino ez dugu egiten? Zergatik ez da ezer aldatzen? Beharbada, José Mujicak dioenez, gizakia hain animalia ergela da, ezen ere buruari kalte egiten dion, eta merezi duena dauka, eta pena bakarra da beste animaliak eta landareak berarekin eramango duela bete-betean porrot egiten duenean.