Joxemiel Bidador Atzera
2003
Euskara Iruñeako kazetaritzan II: 1930-1936
Iruñeako udala
2003
Euskararen memoria Nafarroan 36ko gerran: Larrekoren "Gerla urte gezur urte"
(Hegats: literatur aldizkarian, 34. zk., 141-159 orr.)
2003
Nafarroako komunikabideak eta euskara XX. mendean
(Elerian)
2002
Jose Agerreren olerkigintza osatzen I
(Eganen, 55.zk., 163-202 orr.)
2002
Los académicos de la Ribera
(Euskeran, 47. zk.)
2002
Obra de Juan Pascual Esteban Chavarría
(El ideal de Fustiñanan, 109. zk., 13-16 orr.)
2002
Obra histórico literaria de José Joaquín Montoro Sagasti
(Revista del Centro de Estudios Merindad de Tudelan, 12. zk., 75-113 orr.)
2001
El euskara en los medios de comunicación navarros durante el siglo XX: incidencia de la ley del vascuence en la información
(RIEVen, 46-2. zk., 647-659 orr.)
2001
Eusebio López : impresor y vascófilo lodosano
(Euskeran, 46. zk., 915-925 orr.)
2001
Euskara Iruñeako kazetaritzan I: 1910-1920
Iruñeako udala
2001
Hegomina
(Egile berrientzako literatur leihaketak (2000): saritutako lanaken Narrazio Laburra, Olerkia, Bertso-Paperak, 83-134 orr.)
2001
López Antón, José Javier: Escritores carlistas en la cultura vasca
(RIEVen, 46-1. zk., 372-375 orr.)
2001
Obra histórico-literaria de Juan Pascual Esteban Chavarría
(Revista del Centro de Estudios Merindad de Tudelan, 11. zk., 141-168 orr.)
2000
Eltzaburuko eskola eraikitzen (1769)
(Pulunpen, maiatzeko zenbakia)
2000
Jose Agerre Santesteban: gerra ondoko olerki-lanak (1949-1962)
Iruñeako udala
2000
Kortazar, Jon: Euskal Literatura XX. mendean
(RIEVen, 699-700 orr.)
2000
Sakanako euskal idazleen antologia (I)
Bierrik Kultur Elkartea eta Nafarroako Gobernua
2000
Ultzamako beste euskal testu berri bat (1796)
(Fontes Linguae Vasconumen, 88. zk., 521-528 orr.)
2000
Urquizu, Patricio: Historia de la Literatura Vasca
(RIEVen, 715-717 orr.)
1999
Alexander Tapia Perurena: olerkiak
Iruñeako udala
1999
Biktoriano Huiziri buruzko berri laburra (1860-1938)
(Euskeran, 44. zk., 821-831 orr.)
1999
Bitoriano Huizi Etxarriko apez euskaltzalea
(Guaixen, 55. zk., ekaineko zenbakia)
1999
Kartaberakeria.
(Egile berrientzako literatur leihaketak (1998) saritutako lanaken Narrazio Laburra, Olerkia, Bertso-Paperak, 53-67 orr.)
1999
Las danzas de San Lorenzo de Pamplona
(Txistularin, 180. zk., 9-13 orr.)
1998
Azpiazu y su descripción de las diversiones públicas de Guipúzcoa (1858)
(Cuadernos de EtnologÃa y EtnografÃa de Navarran, 72. zk., 285-306 orr.)
1997
El dominico Antonio Garcés a su paso por Euskal Herria y su opinión sobre la danza
(Cuadernos de EtnologÃa y EtnografÃa de Navarran, 69. zk., 25-35 orr.)
1997
Garainoko gatazkaren bart bezperan egin besta ixila
(Egile berrientzako literatur leihaketak (1995): saritutako lanaken, Narrazio Laburra, Olerkia, Bertso-Paperak, 77-105 orr.)
1996
Andrea eta desgizonaren gauzatzea
(Egile berrientzako literatur leihaketak (1988-1994): saritutako lanaken, Olerkia, 87-108 orr.)
1996
Erribera bihotz-begietan
(Elkarrin, uztaileko zenbakia)
1996
Un edicto contra las danzas del obistpo de Pamplona Juan Lorenzo Irigoyen Dutari (1769)
(Cuadernos de EtnologÃa y EtnografÃa de Navarran, 67. zk., 13-18 orr.)
1995
Arte koreografikoaren semiotika baterako
(Eganen, 50. zk., 45-60 orr.)
1995
Euskal formulakuntza erritualaren hurbiltze baterako
(Sukil: cuadernos de Cultura Popularen, 1. zk., 195-210 orr.)
1994
Euskal formulakuntzaren hurbiltze baterako
(Eganen, 43. zk., 64-114 orr.)
1993
Materiales para una bibliografía sobre danza vasca
(Cuadernos de EtnologÃa y EtnografÃa de Navarran, 62. zk., 65-114 orr.)
1993
Pedro Antonio Añibarro Aitaren <b>Misionari euscalduna</b> liburuan dantzei buruz dakartzan 66. eta 67. dotrinak bere adibideekin
(Cuadernos de EtnologÃa y EtnografÃa de Navarran, 61. zk., 13-40 orr.)
1992
Noticias y restos del euskara de Val de Ollo
(Fontes Linguae Vasconumen, 60. zk., 276-294 orr.)
12/2010
Hutseaniko hazkurria eta beste
Pamiela Argitaletxea
12/2006
Dantzaren erreforma Euskal Herrian
Ayuntamiento de Bilbao
11/2016
Klasiko bitxi, arront klasiko
Pamiela Argitaletxea
11/2004
Materiales para una historia de la literatura vasca en Navarra
Pamiela Argitaletxea
Testua irakurri
GARAÑOKO GATAZKAREN BART BEZPERAN EGIN BESTA IXILA
1512 urteko uztailaren 24a
(espainiako zaintzalea den done jakueren gau hits)
txotx I
arnas arcen dualaic
ene viciera
entelega ditaquec ongui
vaitago aukera
txotx II
deuseren truque
ascatasuna salcea diat
ene viciain galgarri
1. ERREGE SASIKUMEAREN ATERALDI INOZOA
(P. PHALESEREN PAVENE ETA GALLARDE DES DIEUX)
pro libertate patria, gens libera state
blua. Lamzelot Akermendiko gaztelurat abia izana
haren beldur apez izuak urdin xamarrak samurrak
hirur motxin gibelean
bigako zakil antzinean
Garañoko tresnagizonak sahietsetarik oro
haren amets ezina ote beteko
zatozte zatozte uskaldun ozte
oste ikaragarriak dakarkigu ospe
ospel samarra ezpel
fagurrin delatorea
nahigarria ez da lekuko
Txurregitik beherat abia jada orduko
gorteetako himnoa
Beethoven tipiain bedratzigarrenain antzera
doinu tzarrak zabal aidean
hamaika agintari haren azpitik
orai Garañoko sasikumea aitzina
sar, abia, diosala betiko luza
adio adio ene semetxo
izain nuzu lasterren zueki berriro
banoaie lruñalat
erreinuaren defendatzerat
ene lekukotasuna ziek duzie orai
izan zizte bipilak
akitu españolak
gora Nafarroa
gora erregea
ene Remon Iarteko
etsaier eutsi hil arteko
jentia jin jatan nigana jaugin jai jarraikitzeko jokotsu
soldadu bi atzean
hirur urdanga aurrean
erregegaia beldurrez beldur
Garoñoko gatazkari uzkur
ego rerum potestas sum
Lanzelot Navarrae
Godofre Navarrae
ego sum omnia rei
Labriten potere likits
nom iam navarrorum rex
sine navarrae rex
Enrike Nafarroako
Bianako erregegaia
Foix eta Labriteko semeak
jinik galtzekoz
igorri Asparros
Andres Foixko
Loilako betiko
2. MUTIL DANTZA
aintzin aunitz urtez
erioa lagun
galmena nihun
gibelean ja deus ezer
hirur puttako dantza
gerla iduri txanza
gorria pastualan
ta beltza maskaradan
nafar arrano aki
hunat jada Sakanan
Axitako Eraso
bluia gorri akaso
Axitarte gaztelaua
Garaño Ezpeletako
borobil soropil
gaztelauain patioa
hirur flapak
aizean dirazki
mairubaratzetako bordetan
xubindo ta erreketa
erronkariar eroak
Oskiako atetan
Garañoko guziak
erretan bizian
ollarandar faltsuak
Antsoren itun prestua
borrokari uko
hala dio Gainzak
Erniorenak batuko
eta Diez Ultzurrungo
hamaika kexu egon daizke
izerdia atra re paxta latse
gaztel frantxa napar lege
bizirik hila egon aske
3. EGUZKI LOREA
(JAUZIA)
txalaparta tobera
biak gauza bera
lauburu ta etxea
euskal jauzi behera
eguzki lore zuin tinka
oro ertsi hasiera
gero ez duk amaiera
borobil sobera
eutsi ezina lera
ausoa dea afera
Sajrat Quais harzara gal
gaztel mairu prestu
Oskiate alboan utzi
Larrekoa hustu
Gaztelua goran da
Garaño behean itsu
Abd Al-Rahman eguzkia
argi orotan faltsu
suntsipen klarkiago
azkon gibel usu
itx giga tent zurbildu
xut aizto garaia
aidean bits floka bi
su malkor lasaia
zuzia iratxeki
guziz euskal gaia
bandera gorri hori
arrano eta saia
gal ala garai berdin
kunpli bete nahia
4. GALDE ILUN
(C. GERVAISEREN PAVANE)
non nora noreki da
printze sasikumea
hona hemen egia
bagara gorpu ilotzak
gaztel giputz traidorak
Eraso du aurrean
beaumondar faltsuak
badatoskigu hiltzerat
jin nuzu zugana
ene printze haundiena
ta kusten duzut
etzarela estrena
sujet faltsua
sasikume itsua
kateek daramazki
Bearnori lotua
gerla guda
gatazka beti
arranoak eztaki
nun den pake ederrik
5. TTUN TTUN I
erronkariar zoroak
aitzina doaz
galaiak garaitu nahi
hango emakume
haren dantza ttunttuna
harekin nahi dabe
Garañoko adarrak
orai dire ozenki tente
balada bi triste
kantetan tur
arretas adi
ene laztan preziatu
baruain alaba doaie
itsas almadian urrinat
gizunak harzra
Tutrat fan beharra
Tutran neskari maitetan
ernak sanmieletan
dunbek aidean kantetan
bedatseak belarriak ferekatan
loraila masailetan
baia andrea gorritu
Mauleko espartinak
odolez eginak
baruain alaba
Ameriketan mojetan
Izaban urdangetxe
itxi igandetan
ortzegunetan zabal
baruain otseinak
astelehenetan erretan
seme sortutako
harzra Bardeetan
baruain alaba
Ameriketan beata
Ameriketan bentan
6. TTUN TTUN II
hiru mila bostehun
enbata ankerra
horren jasotzeko ezta
gauza ederra
ene gogoa orai
bihurzkit okerra
ezpaitakit noraino
dudan barne gerra
ene baita erra
guziz da makerra
gatza ta piperra
ezin zait ja lerra
hobe hau den guzia
nik ez banerra
adio laztana betiko
adio etxalde giro
adio mendiak eta ohianak
adio eki ta goiko
Izaban sortu ninduen
ene atsekabeak
etzen negua baina
bazen ostea
ama erditutzekoz
galdu zuen bilbea
hatsa eni emateko
zendu zen hantxean
zendu zen kalean
zendu bedatsean
zendu zuen obenak
zendu bizitzeak
oraino egon litake
ni izan gabea
horma beltz gorria sarri
baduzu oro laketgarri
ene ondoan egon baino hagitz habo
hainbertze niz pekatari
sanmiela heldurik
badoa artzaina
erribehera aldeat
gauza samina
ezta haien gustokoa
hori da jakina
baia bizitza hola da
guziontzat berdina
berdin dira minak
baitere ezinak
norberain osina
sakana adina
itsas zabalean gira
bakan soil zuina
ogiaren truk Maulerat
joana ninze ostera
espartin jostuna sosa eskas
pentsa behar hobera
bizi gogorra duzu
Xibero aldean
Pettarra Basabürüa
edo Arbaillean
oraino gogorragoa
izan zatekean
helduko den garaia
hurbil ote dea
hau da ene galdera
erantzun gabea
irten egin behar
ogia egitera
edozein lana on da
ohitu ostean
Parisen zerbitzatzeko
ez da falta lana frango
neska uskaldun beharra omen dago
abiatu behar honez gero
Etxahun baten gisaz
ene buruari aitzi
akabatu ninduen
ateratzeak ni
Frantzia aldeat orai
ene hatsak doazi
ez da gauza erraza
atera hemendik
bihotza partiturik
gogoa ilundurik
nigarra ageri
ororen gaineti
berriz sortuko al banintz
ene Erronkarin
bide luzea bide latza
hila bainengo hantxe natza
gorpu zerraldo oro akitua
aurki ezinak dira hatzak
etxe batean lana
ba omen zen sobera
hartan sartu orduko
biziki faltan
ogiaren pagatzeko
aitzaki azpian
fabore bat edo bi
egin beharrean
aritu nintzanean
hirugarrenean
laugarren aldia
berbetan zagoan
kontura hartzerako
bordion bat n intzan
goroldioz heze urdina
samintasun ahiezina
garbitasuna bada berdina
lotsa berriz gordina
gaitzari egokiturik
goatze batean
mistizismo faltsuaz
garbi ohorea
hortakoz bazuen aiho
gordeta barnean
alta ene iduria
oro zen bestea
sosa egitea
bezainbat nekea
trukatu kaltea
abrastasunean
aiher natzaien orori
laztan batean
aldetzeko unea
bazen honezkero
dirua egin ostean
alde egiteko
Ameriketara noa
atseden hartzeko
andra errespetagarri
izan dut espero
herri minak gero
astora naueno
ahalke egunero
berri dut bezero
nola bueltatuko naiz
uda antzu deno
bedatse zimeldu behar
sartzeko negu huts batean
mutxurdinen sasoia da orain
tristura garailea
dama beltz antzu atso
bilakatua naiz
Ahuntzbide ene gogoan
Idoia ere maiz
halere ezin bueltatu
hemen da nere epaiz
ez dut jada kusiko
Erronkariko uhaitz
mendietan arkaitz
pentzetan esnea saits
karriketan apaiz
zeruetan ekaitz
bizian hilteko ninze
jalgia garaiz
7. MAKIL DANTZA
makil dantza Xiberukoa
zarrakamaldaz taiaturikoa
mamoxarroen eskuetan
maldagantxo sobera higi
aztitu adarrez
badoa tobera
alakiketan alakiketan
bortitz jausi behera
bat eta bertzea
bertzea eta bertzea
oilar asaldakorrak
bipilki saltetan
bipilki jelostan
nausia goiti abia
lemizko zora
estona harriak
hauts ditazke
zeluko jinko jauna
garaitu ote dua oste?
8. SANMIELA
(EZPATA DANTZA)
ostegun saindia
jin akitala egunargia
hilargia
amandre gaubia
igortzadazu
laztan horma
fereka nazazu
hil adina
garaituen besta
ospa dezagun
herioarekin batera
ni nuzie kapitain berria
euskal senideetan
premu bipilen ohoslaria
gerrak akabatu gaitu
premutzak antzu mendera Donamariako ordokian
Artazulen galdu dena
Teodosio Goñikoak ehoa kausi dezala
9. ELEKETA GORENA
(CORPUS CHRISTIKO AKELARRE DANTZA)
akelarrerat hebentik
sasi guzien gainentik
hodei guzien azpintik
oren bat haranko
oren bat hanko
oren bat hunanko
jauzi bat eta brixt
batzarre hontarat heldu
uskaldun zintzoenak
garai leku orotako
uskaldun kemena
hamabostgarren mendean
hagitu antzera
inkisizio berbera
iragarri azkena
Aizkorri Aralar
trintxera batailon
remisionem pecatorum nostrum amen
gaizto guztiak sar daitezela zeruan
Durango Anboto eta
Logroñoko mina
gureari eutsiagatik
erreta izan ginan
tormentoak ere jaso
benetan saminak
nahi izan dutenez gero
gaitezen sorginak
pasalor kintalor
kabeza debalor
akelarrian errekan
sorginak oro kurrikan
nahi izan duten ezkero
gaitezen sorginak
haiek beldurtzen dituzten konjuroak euskaraz esateko
haiek izutzen dituzten dantzak txistuaz egiteko
haiek kezkatzen dituzten ideiak ozenki oihukatzeko
haiek gorrotatzen duten lurra behingoz libratzeko
orenin
ezin litake askatasuna hatzeman akelarre honetatik at
uskaldun oro barreia
iluntasun nagusienean
ezin kausi dutelakoz haien burua
haien mintzoa
haien baitako errai antzinakoak
muin aurrekoak
lemizko hatsa
nonbait bizirik omen dena
orenin
suntsipena gurea da
sortuak baikara galzekoz
garaituak izatekoz
suerte oneko esklabuak bezala bizitzekoz
zipitin zipitin bandera
gure errege gure errege
Frantzian dagoena
nahiz betor nahiz bego
ni haren begira ez nago
akerrak eta idiak dantzan
astoak danboliña jo
atariko intxaurraren azpian
kukua jotzen ohi dago
zipitin zipitin tena
zipitin zipitin zipitin
barreia infernura euskal hazia
irentsi enetako erdal gezia
musuka dezagun aker ipurdia
osa dezatela gure uskal buria
gure uskal buria, gure uskal herria
gure uskal herria, gure uskal harria
herria, harria
Arestiren loria
harria, herria
erdalen zerria
Errolan ezeren truke hil genuen
Kixmi jaio eta
gurea egina betiko geratu baitzen
zapaltze izpiritualareki hasi gine
eta orduko jada
ez zaigu herioa ez eta geratzen
orai xaki bikala hil behar Espainialat eta Frantzialat xaten
ematekos
ez gira ez eta hiltzekos libreak
eta orenin
zertako kexu goten zizte egun osoz
arianda marianda
sukalde zaharra
kedar beltza
biper gatza
talomalo
bertza zilo
arla marla kin kuan kin
portan zela portan min
arraxinalet
marraxinalet
xegeren megeren
kirun karun plet
txirristi mirristi
gerrena plata
olio zopa
kikili salda
urrun bero
edan
edo klik
ikimikiliklik
10. HERIOA LAGUN
(BRANLIA)
gizona vilussic da
sortu vaita onela
fissic dauca gainean
gay ussa bequela
gaya lotu fardela
giza gaya oquela
armaric gavea
eçequien vacela
zirkulu amaigabe honen barnean
murgiltzen doaz desio bakarrak
eta
zu ikusten ari naizelako zihurtasun zaharrak
igorrarazten dizkit hezur muinetan
barreiatuko zaizkidan oharpen eskasak
abiatu duzu jada bigarren bueltaren
hasmenta itsua
erdizkat dituzu jinko buruen baieztapen geldoa
eta
txilibitua ixiltzen hacia
atabalak dunbotsa irriak
badarrai pago azpian
giza gaia mendialat doaie
betiereko lainoen kausitzealat
Ibañetan kurri doaiezan
laino guri txuri osoak
eta galango ikuskizunik
ezta sekula re harzra
errepikaturen, ez prefosta
goitialat doaie mantso
nekadurak gorriturik
oinutsik gixajoa
gogo biluzturik gizonttoa
lainoaiki urtzrat
gortan murgiltzrat
betiriko grine
orotasun nabar gorretan
gorpu gaia mendialat
erortze hasia da
hel ezin
idurikatu amets
azal ez ta
buruan errez
hobe duke
ahats lehen
bestenaz bai
murgil haren
desio huts
makal lerden
egun leun
bada merke
higi aisa
hautsikan ez
hori arbola
lats ibaiez
iluna beltzez ilun
ezin kausi nihun
pagoak uken lagun
hola aize leun
fagurrin legez urrun
samin ozpindu asun
zugatzez sinatu itun
lehor zaigu txakun
kuntxakun txalaparta
zatar soinu ausarta
oihan barna txinparta
zaide oro aparta
xehetasuna uhart
arimaren ohart
ezpel pago haritz zumar
lizar sarats arta
11. AZKENA
(ORRIAKO OROITGARRIZ KURRI)
tozte tozte uskaldun oste
hozte ikaragarriak dakarzkigu ospe
oste nun dea?
oste urtzi izeneko makume gorringoturikoa duzu arima galdugabia
uskaldun garbia ta oste nor den jakin ezta?
euzkaldun garbi pettoak jangoikoa gurtzen dabe
goian egoan jana da eta
hostia konsagratzalia
txadonetan bikarioak jatera ematen ebana
erronkariar dohakabeak
Oskiate atondoetan akabatuak
ollarigoar urguilutsuak
haren gorpu erreten koipez
Oilarregiko mandioa buzti
Gaztelupeko Ostagorrietan barna
garañoarrak azkenari hasmenta emaitekos prestu direno
Akermendiko gotorlekuaren harresi malkor ahul malkogarrian
(espainiako zaintzalea den done jakueren gau hits)
arnas arcen dualaic
ene viciera
entelega ditaquec ongui
vaitago aukera
txotx II
deuseren truque
ascatasuna salcea diat
ene viciain galgarri
1. ERREGE SASIKUMEAREN ATERALDI INOZOA
(P. PHALESEREN PAVENE ETA GALLARDE DES DIEUX)
pro libertate patria, gens libera state
blua. Lamzelot Akermendiko gaztelurat abia izana
haren beldur apez izuak urdin xamarrak samurrak
hirur motxin gibelean
bigako zakil antzinean
Garañoko tresnagizonak sahietsetarik oro
haren amets ezina ote beteko
zatozte zatozte uskaldun ozte
oste ikaragarriak dakarkigu ospe
ospel samarra ezpel
fagurrin delatorea
nahigarria ez da lekuko
Txurregitik beherat abia jada orduko
gorteetako himnoa
Beethoven tipiain bedratzigarrenain antzera
doinu tzarrak zabal aidean
hamaika agintari haren azpitik
orai Garañoko sasikumea aitzina
sar, abia, diosala betiko luza
adio adio ene semetxo
izain nuzu lasterren zueki berriro
banoaie lruñalat
erreinuaren defendatzerat
ene lekukotasuna ziek duzie orai
izan zizte bipilak
akitu españolak
gora Nafarroa
gora erregea
ene Remon Iarteko
etsaier eutsi hil arteko
jentia jin jatan nigana jaugin jai jarraikitzeko jokotsu
soldadu bi atzean
hirur urdanga aurrean
erregegaia beldurrez beldur
Garoñoko gatazkari uzkur
ego rerum potestas sum
Lanzelot Navarrae
Godofre Navarrae
ego sum omnia rei
Labriten potere likits
nom iam navarrorum rex
sine navarrae rex
Enrike Nafarroako
Bianako erregegaia
Foix eta Labriteko semeak
jinik galtzekoz
igorri Asparros
Andres Foixko
Loilako betiko
2. MUTIL DANTZA
aintzin aunitz urtez
erioa lagun
galmena nihun
gibelean ja deus ezer
hirur puttako dantza
gerla iduri txanza
gorria pastualan
ta beltza maskaradan
nafar arrano aki
hunat jada Sakanan
Axitako Eraso
bluia gorri akaso
Axitarte gaztelaua
Garaño Ezpeletako
borobil soropil
gaztelauain patioa
hirur flapak
aizean dirazki
mairubaratzetako bordetan
xubindo ta erreketa
erronkariar eroak
Oskiako atetan
Garañoko guziak
erretan bizian
ollarandar faltsuak
Antsoren itun prestua
borrokari uko
hala dio Gainzak
Erniorenak batuko
eta Diez Ultzurrungo
hamaika kexu egon daizke
izerdia atra re paxta latse
gaztel frantxa napar lege
bizirik hila egon aske
3. EGUZKI LOREA
(JAUZIA)
txalaparta tobera
biak gauza bera
lauburu ta etxea
euskal jauzi behera
eguzki lore zuin tinka
oro ertsi hasiera
gero ez duk amaiera
borobil sobera
eutsi ezina lera
ausoa dea afera
Sajrat Quais harzara gal
gaztel mairu prestu
Oskiate alboan utzi
Larrekoa hustu
Gaztelua goran da
Garaño behean itsu
Abd Al-Rahman eguzkia
argi orotan faltsu
suntsipen klarkiago
azkon gibel usu
itx giga tent zurbildu
xut aizto garaia
aidean bits floka bi
su malkor lasaia
zuzia iratxeki
guziz euskal gaia
bandera gorri hori
arrano eta saia
gal ala garai berdin
kunpli bete nahia
4. GALDE ILUN
(C. GERVAISEREN PAVANE)
non nora noreki da
printze sasikumea
hona hemen egia
bagara gorpu ilotzak
gaztel giputz traidorak
Eraso du aurrean
beaumondar faltsuak
badatoskigu hiltzerat
jin nuzu zugana
ene printze haundiena
ta kusten duzut
etzarela estrena
sujet faltsua
sasikume itsua
kateek daramazki
Bearnori lotua
gerla guda
gatazka beti
arranoak eztaki
nun den pake ederrik
5. TTUN TTUN I
erronkariar zoroak
aitzina doaz
galaiak garaitu nahi
hango emakume
haren dantza ttunttuna
harekin nahi dabe
Garañoko adarrak
orai dire ozenki tente
balada bi triste
kantetan tur
arretas adi
ene laztan preziatu
baruain alaba doaie
itsas almadian urrinat
gizunak harzra
Tutrat fan beharra
Tutran neskari maitetan
ernak sanmieletan
dunbek aidean kantetan
bedatseak belarriak ferekatan
loraila masailetan
baia andrea gorritu
Mauleko espartinak
odolez eginak
baruain alaba
Ameriketan mojetan
Izaban urdangetxe
itxi igandetan
ortzegunetan zabal
baruain otseinak
astelehenetan erretan
seme sortutako
harzra Bardeetan
baruain alaba
Ameriketan beata
Ameriketan bentan
6. TTUN TTUN II
hiru mila bostehun
enbata ankerra
horren jasotzeko ezta
gauza ederra
ene gogoa orai
bihurzkit okerra
ezpaitakit noraino
dudan barne gerra
ene baita erra
guziz da makerra
gatza ta piperra
ezin zait ja lerra
hobe hau den guzia
nik ez banerra
adio laztana betiko
adio etxalde giro
adio mendiak eta ohianak
adio eki ta goiko
Izaban sortu ninduen
ene atsekabeak
etzen negua baina
bazen ostea
ama erditutzekoz
galdu zuen bilbea
hatsa eni emateko
zendu zen hantxean
zendu zen kalean
zendu bedatsean
zendu zuen obenak
zendu bizitzeak
oraino egon litake
ni izan gabea
horma beltz gorria sarri
baduzu oro laketgarri
ene ondoan egon baino hagitz habo
hainbertze niz pekatari
sanmiela heldurik
badoa artzaina
erribehera aldeat
gauza samina
ezta haien gustokoa
hori da jakina
baia bizitza hola da
guziontzat berdina
berdin dira minak
baitere ezinak
norberain osina
sakana adina
itsas zabalean gira
bakan soil zuina
ogiaren truk Maulerat
joana ninze ostera
espartin jostuna sosa eskas
pentsa behar hobera
bizi gogorra duzu
Xibero aldean
Pettarra Basabürüa
edo Arbaillean
oraino gogorragoa
izan zatekean
helduko den garaia
hurbil ote dea
hau da ene galdera
erantzun gabea
irten egin behar
ogia egitera
edozein lana on da
ohitu ostean
Parisen zerbitzatzeko
ez da falta lana frango
neska uskaldun beharra omen dago
abiatu behar honez gero
Etxahun baten gisaz
ene buruari aitzi
akabatu ninduen
ateratzeak ni
Frantzia aldeat orai
ene hatsak doazi
ez da gauza erraza
atera hemendik
bihotza partiturik
gogoa ilundurik
nigarra ageri
ororen gaineti
berriz sortuko al banintz
ene Erronkarin
bide luzea bide latza
hila bainengo hantxe natza
gorpu zerraldo oro akitua
aurki ezinak dira hatzak
etxe batean lana
ba omen zen sobera
hartan sartu orduko
biziki faltan
ogiaren pagatzeko
aitzaki azpian
fabore bat edo bi
egin beharrean
aritu nintzanean
hirugarrenean
laugarren aldia
berbetan zagoan
kontura hartzerako
bordion bat n intzan
goroldioz heze urdina
samintasun ahiezina
garbitasuna bada berdina
lotsa berriz gordina
gaitzari egokiturik
goatze batean
mistizismo faltsuaz
garbi ohorea
hortakoz bazuen aiho
gordeta barnean
alta ene iduria
oro zen bestea
sosa egitea
bezainbat nekea
trukatu kaltea
abrastasunean
aiher natzaien orori
laztan batean
aldetzeko unea
bazen honezkero
dirua egin ostean
alde egiteko
Ameriketara noa
atseden hartzeko
andra errespetagarri
izan dut espero
herri minak gero
astora naueno
ahalke egunero
berri dut bezero
nola bueltatuko naiz
uda antzu deno
bedatse zimeldu behar
sartzeko negu huts batean
mutxurdinen sasoia da orain
tristura garailea
dama beltz antzu atso
bilakatua naiz
Ahuntzbide ene gogoan
Idoia ere maiz
halere ezin bueltatu
hemen da nere epaiz
ez dut jada kusiko
Erronkariko uhaitz
mendietan arkaitz
pentzetan esnea saits
karriketan apaiz
zeruetan ekaitz
bizian hilteko ninze
jalgia garaiz
7. MAKIL DANTZA
makil dantza Xiberukoa
zarrakamaldaz taiaturikoa
mamoxarroen eskuetan
maldagantxo sobera higi
aztitu adarrez
badoa tobera
alakiketan alakiketan
bortitz jausi behera
bat eta bertzea
bertzea eta bertzea
oilar asaldakorrak
bipilki saltetan
bipilki jelostan
nausia goiti abia
lemizko zora
estona harriak
hauts ditazke
zeluko jinko jauna
garaitu ote dua oste?
8. SANMIELA
(EZPATA DANTZA)
ostegun saindia
jin akitala egunargia
hilargia
amandre gaubia
igortzadazu
laztan horma
fereka nazazu
hil adina
garaituen besta
ospa dezagun
herioarekin batera
ni nuzie kapitain berria
euskal senideetan
premu bipilen ohoslaria
gerrak akabatu gaitu
premutzak antzu mendera Donamariako ordokian
Artazulen galdu dena
Teodosio Goñikoak ehoa kausi dezala
9. ELEKETA GORENA
(CORPUS CHRISTIKO AKELARRE DANTZA)
akelarrerat hebentik
sasi guzien gainentik
hodei guzien azpintik
oren bat haranko
oren bat hanko
oren bat hunanko
jauzi bat eta brixt
batzarre hontarat heldu
uskaldun zintzoenak
garai leku orotako
uskaldun kemena
hamabostgarren mendean
hagitu antzera
inkisizio berbera
iragarri azkena
Aizkorri Aralar
trintxera batailon
remisionem pecatorum nostrum amen
gaizto guztiak sar daitezela zeruan
Durango Anboto eta
Logroñoko mina
gureari eutsiagatik
erreta izan ginan
tormentoak ere jaso
benetan saminak
nahi izan dutenez gero
gaitezen sorginak
pasalor kintalor
kabeza debalor
akelarrian errekan
sorginak oro kurrikan
nahi izan duten ezkero
gaitezen sorginak
haiek beldurtzen dituzten konjuroak euskaraz esateko
haiek izutzen dituzten dantzak txistuaz egiteko
haiek kezkatzen dituzten ideiak ozenki oihukatzeko
haiek gorrotatzen duten lurra behingoz libratzeko
orenin
ezin litake askatasuna hatzeman akelarre honetatik at
uskaldun oro barreia
iluntasun nagusienean
ezin kausi dutelakoz haien burua
haien mintzoa
haien baitako errai antzinakoak
muin aurrekoak
lemizko hatsa
nonbait bizirik omen dena
orenin
suntsipena gurea da
sortuak baikara galzekoz
garaituak izatekoz
suerte oneko esklabuak bezala bizitzekoz
zipitin zipitin bandera
gure errege gure errege
Frantzian dagoena
nahiz betor nahiz bego
ni haren begira ez nago
akerrak eta idiak dantzan
astoak danboliña jo
atariko intxaurraren azpian
kukua jotzen ohi dago
zipitin zipitin tena
zipitin zipitin zipitin
barreia infernura euskal hazia
irentsi enetako erdal gezia
musuka dezagun aker ipurdia
osa dezatela gure uskal buria
gure uskal buria, gure uskal herria
gure uskal herria, gure uskal harria
herria, harria
Arestiren loria
harria, herria
erdalen zerria
Errolan ezeren truke hil genuen
Kixmi jaio eta
gurea egina betiko geratu baitzen
zapaltze izpiritualareki hasi gine
eta orduko jada
ez zaigu herioa ez eta geratzen
orai xaki bikala hil behar Espainialat eta Frantzialat xaten
ematekos
ez gira ez eta hiltzekos libreak
eta orenin
zertako kexu goten zizte egun osoz
arianda marianda
sukalde zaharra
kedar beltza
biper gatza
talomalo
bertza zilo
arla marla kin kuan kin
portan zela portan min
arraxinalet
marraxinalet
xegeren megeren
kirun karun plet
txirristi mirristi
gerrena plata
olio zopa
kikili salda
urrun bero
edan
edo klik
ikimikiliklik
10. HERIOA LAGUN
(BRANLIA)
gizona vilussic da
sortu vaita onela
fissic dauca gainean
gay ussa bequela
gaya lotu fardela
giza gaya oquela
armaric gavea
eçequien vacela
zirkulu amaigabe honen barnean
murgiltzen doaz desio bakarrak
eta
zu ikusten ari naizelako zihurtasun zaharrak
igorrarazten dizkit hezur muinetan
barreiatuko zaizkidan oharpen eskasak
abiatu duzu jada bigarren bueltaren
hasmenta itsua
erdizkat dituzu jinko buruen baieztapen geldoa
eta
txilibitua ixiltzen hacia
atabalak dunbotsa irriak
badarrai pago azpian
giza gaia mendialat doaie
betiereko lainoen kausitzealat
Ibañetan kurri doaiezan
laino guri txuri osoak
eta galango ikuskizunik
ezta sekula re harzra
errepikaturen, ez prefosta
goitialat doaie mantso
nekadurak gorriturik
oinutsik gixajoa
gogo biluzturik gizonttoa
lainoaiki urtzrat
gortan murgiltzrat
betiriko grine
orotasun nabar gorretan
gorpu gaia mendialat
erortze hasia da
hel ezin
idurikatu amets
azal ez ta
buruan errez
hobe duke
ahats lehen
bestenaz bai
murgil haren
desio huts
makal lerden
egun leun
bada merke
higi aisa
hautsikan ez
hori arbola
lats ibaiez
iluna beltzez ilun
ezin kausi nihun
pagoak uken lagun
hola aize leun
fagurrin legez urrun
samin ozpindu asun
zugatzez sinatu itun
lehor zaigu txakun
kuntxakun txalaparta
zatar soinu ausarta
oihan barna txinparta
zaide oro aparta
xehetasuna uhart
arimaren ohart
ezpel pago haritz zumar
lizar sarats arta
11. AZKENA
(ORRIAKO OROITGARRIZ KURRI)
tozte tozte uskaldun oste
hozte ikaragarriak dakarzkigu ospe
oste nun dea?
oste urtzi izeneko makume gorringoturikoa duzu arima galdugabia
uskaldun garbia ta oste nor den jakin ezta?
euzkaldun garbi pettoak jangoikoa gurtzen dabe
goian egoan jana da eta
hostia konsagratzalia
txadonetan bikarioak jatera ematen ebana
erronkariar dohakabeak
Oskiate atondoetan akabatuak
ollarigoar urguilutsuak
haren gorpu erreten koipez
Oilarregiko mandioa buzti
Gaztelupeko Ostagorrietan barna
garañoarrak azkenari hasmenta emaitekos prestu direno
Akermendiko gotorlekuaren harresi malkor ahul malkogarrian
Euskara iruñeko kazetaritzan : testu antologia
Ayuntamiento de Pamplona
José Agerre, argitaratu poemen antologia
Ayuntamiento de Pamplona
Sakanako euskal idazleen antologia
Gobierno de Navarra. Fondo de Publicaciones