Bere azken urteetako bizipenekin harreman estua duten poemak eman ditu argitara Miren Agur Meabek Bitsa eskuetan poema liburuan (Susa). «Adierazpen batasuna dago nire bizipenen eta testuen artean», azaldu du poetak. «Bizitzak eman behar izan dit, eta kendu, liburu hau idazteko. Eta idatzi ahala, idazten jardun dudalako, beste noranzko bat hartu du nire bizitzak. Idatziz jartzean, errebelatu egiten zaizkigu ordura arte zehaztu gabeak ziren intuizioak eta sentipenak. Horrenbestez, idazkuntzari traiziorik ez egiteko, ezin traizionatu bizitza; eta alderantziz».

Poemak idaztean, «prozesu mingots baina baketsua» bizi izan du «nortzearen -neure burua aztertzearen- eta zertzearen -liburua taxutzearen- artean». Meaberentzat, idaztearen xedea «emozioak gogoeta bihurtzea» da, eta gogoeta hori «makulu gisa» erabiltzea egunerokotasunari eusteko. «Liburua idatzi ahala, neure barne habitata berratondu dut, eta ariketa horretan poesia laguntza handikoa izan da. Poesiak existentzia dominatzen lagundu dit».

Bigarren poema liburua du Miren Agur Meabek (Lekeitio, 1962) Bitsa eskuetan. Duela hamar urte argitaratu zuen Azalaren kodea (Susa), azken urteetan argitaratutako euskarazko poema liburuen artean oihartzun handiena izan dutenetako bat. «Irakurtzen duenari irudituko zaio Azalaren kodea-ren oihartzunak badaudela hemen, eta hala da», Meaberen ustez. «Hamar urte igaro diren arren eta liburu biak autonomoak izan arren, badira honetan orduko hartan barruntatzen ziren ardura, min eta gatazka batzuei emandako erantzunak, baina beste leku-denbora eta beste bizi-parametro batzuetatik. Poesia sentsitiboa, ni-an oso oinarritua, gardena eta osatua izaten jarraitzen duela uste dut, baina poetika diferente batean sostengatua».

Bi liburuak batzen dituzten ezaugarrien artean «gorpuztasuna» eta «tragedia pertsonalei neurria emateko ahalegina» daude. «Liburuan zehar esfortzu bat ageri da bizitza aldaketa dela asumitzeko, eta aldaketa horren aurre-atzeak harriduraz, minez, ilusioz eta zalantzaz josita daudela onartzeko. Galerei buruzko liburua da funtsean Bitsa eskuetan. Baina, zorionez, galerak ere, azken muturrera eroanda, aurkikuntzak izaten dira».

Bitsa, oparotasun eta gabezia

Paradoxatik duenak eraman du poeta izenburuan bitsa aipatzera. «Oparotasunaren eta gabeziaren sinboloa da, hedonismoarena eta iragankortasunarena, osotasunarena eta babes faltarena. Bistakoa da, gainera, bitsa eta bizitza-ren arteko hoskidetasuna». Ura, gatza, baratzea, kanak (ile urdinak) eta kalak dira liburuan presentzia eta itzal handia duten beste elementu batzuk.

Hiru ataletan banatu du Meabek liburua. La vie en rose izenburu ironikoa duen ataleko poemetan, «izatearen errepaso moduko bat» egiten du poetak, eta «ni-aren berrespena, erabakiak eta helburuak, iraganari agur egitea eta orainari ongietorria ematea nagusitzen dira». Amaren gaixotzea eta heriotza azaltzen du Harearen geriza atalak, «haren oroipena gaurkotuz eta jasotako ondarearen maitasunezko aitorpena eginez, baina narratzaileak kamera bat balitz bezala jokatzen duela, flagelazioari ihes eginez eta sentimentalismoa baztertuta». Zapitxo intimoak hirugarren eta azken atala mingotsetik gozotik baino gehiago duen harreman baten kontaketa da, «pasioaren eta kalmaren arteko konbinazioa» eskaintzen duena.

Neurri handi batean «betiko obsesioen eta kezken mirabe» izan arren, «adierazmolde diferente bat edo» aurkitu duelakoan dago Meabe, askotariko testuak batzen dituen poema liburu berrian. «Badira poema arruntak edo dei daitezkeenak, lerro laburretan banatutako horiek; beste poema batzuk lerroak binaka eta hirunaka antolatua dituzte, efektu jakin baten bila, parrafoen arteko etenei dagokien isiltasunak hausnarketari lagun diezaion; poema batzuk hiperlaburrak dira, esaldi bakarrekoak edo bi esaldikoak; eta badira prosazko poemak eta poema dislokatuak ere». Kasu guztietan, forma jakin baten aldeko hautuak poemaren adierazkortasunari laguntzea du xede nagusi.

Miren Agur Meabek (Lekeitio, 1962) Zer da, ba, maitasuna? argitaratu berri du. Aurretik Poesiaren Kritika Saria jaso zuen Azalaren kodea liburuagatik, eta Gazte Literaturako Euskadi Saria bi aldiz lortu du: Itsaslabarreko etxea eta Urtebete itsasargian eleberriengatik. Azkeneko lan honetan, arlo biak uztartu ditu: nobela bat da berez Zer da, ba, maitasuna?, bere baitan poema-liburu bat txertaturik daukana.

Lehenengo galderak derrigorrezkoa dirudi: zer da, ba, maitasuna?
Galdera horri erantzun nahirik dabiltza liburu osoan zehar, hain zuzen, bi protagonistak, Berezi eta Mister X. Erantzun azalekoak edo sakonagoak, topikoagoak edo orijinalagoak emango dizkiote bakoitzak bere buruari, hala nola maitasuna gorputzean kilkerrak sentitzea dela, edo bitsezko katebegiz lotzea, edo erridikulua pixka bat egitea, edo istorio bererakin tematzea, egiteko, desegiteko eta berregiteko, eta abar.
Galdera leit-motiv modura agertuko da behin eta berriz kontakizunaren barruan, eta erantzuna ez da bakarra ezta finkoa ere izango, aldakorra baizik, protagonistek arian-arian ondorioztatuko dituztelako, egoeren eta bizipenen arabera. Kontua da amodio sekretua dela, isilekoa, eta horixe nola argitu, horrek ematen die buruko mina, sufrimendua eta sortzeko arnasa.

Liburuaren berezitasun bat, hasieratik markatzen dena, bi ahotsak dira. Polifonia-efektua sortzeko, gauza berari ikuspegi desberdinetatik begiratzeko...?
Ahalegindu naiz neskaren eta mutilaren arteko ahotsak desberdintzen, ez tonuan soilik, baita adierazpenaren baliabideetan ere. Izan, nortasunez ere diferenteak dira biak: neskak gogoeta aspertutako joera dauka, ameslaria da, kritikoa, malenkoniatsua... Halaxe, bere berba egiteko modua ere erritmikoa da, deskriptiboa, egitura paraleloak baliatzen ditu, errepikak... hizkera poetiko samarra erabiltzen du; azken batean, poeta da bera, eta poetaren begiekin ikusten ditu gauzak.
Mutila, ordea, alaiagoa da, urduria, umoretsua, solidarioa, baikorragoa, eta sortzailea bera ere: musikaria da eta kantuen letrak asmatzen ditu. Honen kasuan, esaldi laburrek, kaleko hizkerak, muletilek eta abar toki handiagoa dute… Grafikoki, parrafo bakarretan agertzen dira bere atalak, berba-jarioa adierazteko. Musika-talde bateko burua da, eta abestiak konposatzen ditu, letrak barne.
Hizkeraren kontrastea beharrezkoa iruditzen zitzaidan bi nortasunak markatzeko. Dena den, istorioak aurrera egin ahala, bilakaera gertatuko da. Batetik, barruan duten anabasaren eraginez, eta, bestetik, ingurutik ikasten dituzten gauzen bitartez, batak bestearen antz pixka bat hartuko dute: neska ironikoago bihurtuko da, eta mutila dramatikoago.

Zein dira liburuaren ezaugarri nagusiak?
Bi aipatuko nituzke: egitura simetrikoa eta generoen konbinazioa.
Liburuak erdi bi eta azal bi ditu, biak lehen pertsonan idatziak. Horrela, protagonista bakoitzak bere istorioa, hausnarketak eta poemak ematen dizkigu, eta bestean, besteak. Irakurleak aukera egin dezake, lehenik neskarena leitu, edo mutilarena, nahiz biak txandakatuz joan, liburuari buelta emanez.
Liburuaren erdian ageri da aurkibidea: 28 atal batetik, 28 bestetik (ikusi orri-marka ere). Eta atalon tituluei begiratzen badiegu, paralelismoa aurkituko dugu, ispilu antzean. Zergatik? Bi pertsonaiok, aldi berean, batak bestearen berri jakin gabe, amodioaren inguruko hausnarketa egiten dabiltzalalako. Maite denarenganako atxikimenduaz aparte, amodioarekin zerikusia duten sentimenduak aztertu beharko dituzte: desira, jelosia, zalantzak, samurtasuna, eskuzabaltasuna, beldurra...
Bestalde, gazte biok sentsitibilitate estetikoa dute eta kreatiboak dira. Horixe da generoen konbinazioa ahalbidetzen duen arrazoia. Lan hau, izatez, eleberria da, baina poema-liburu bat dauka barruan. Atal bakoitzaren amaieran poema bat agertzen baita …—guztira, 54— aurretik esandakoaren laburpen, isla, oihartzun, zabalpen edo kontraesan gisa. Adibidez, une jakin batean neska bere amarengan pentsatzen ari da, hil egin zitzaiolako, eta jarraian, oroimenari buruzko olerkia dator.

Beraz, amodiozko istorio bat da, nerabezaroan kokatua.
Ez, maitasuna ez da gai bakarra. Nerabeei zuzendutako liburua da, adin honetan erabateko intentsitatez bizi izaten delako esperientzia hori. Hala ere, nerabezaroa izaten da begiak mundurantz irekitzeko sasoia ere. Horregatik, eremu pribatuko gaien ondoan, kezka sozial, politiko eta ekologikoak ere agertzen dira. Familia, adiskidetasuna, heriotza, eta halakoekin batera, tratu txarrak, gerra, garapen-bidean dauden herrialdeetako arazoak, euskal gatazka, inmigrazioa, ingurumenaren arazoak, eta beste batzuk azaleratuko dira, eguneroko bizimoduko collage moduan.
Nik ez diet irakurleei kontatuko lehendik ez dakiten ezer, mundua begi-bistan baitute eta informazio asko jasotzen baitute hedabideetatik. Hala ere, ez nuen nahi ekintzak kontatu besterik gabe, edo istorio entretenigarri bat eman, baizik eta txinparta bat piztu, gogoeta batzuk, beren xinpletasunarekin eta pisuarekin partekatzeko.

Nabarmena da liburu osoan zehar adierazpide artistikoen aipuak eta erreferentziak: literatura, pintura, argazki, musikazkoak...
Neskaren amama, pertsonaia sekundarioa bada ere, inportantea da, intelektual airea duelako, eta estimulu literarioak eta artistikoak igortzen dizkiolako. Esaterako, Pedro Salinas, Sylvia Plath edo Itxaro Bordaren aipuak; edo pintura-erreprodukzioen bilduma bat, postal tamainakoa, Bereziki Picasso, Klimt, Chagall edo Khaloren lanak abiapuntu gisa erabiliko dituenak bere hausnarketa poesiaren bidez egiteko. Aparte, aitak Leonard Cohen, Roberta Flack edo Silvio Rodriguez entzunarazten dizkio.
Mutilak, bere aldetik, sarritan aipatzen ditu honako edo halako irakasleari entzundakoak: Mao-ze-dong, Saint-Exupéry, Oihenart edo Li-po. Badu, bestalde, herri-musikaren berri: “Eperra” edo “Xarmangarria zira”.

Liburuan oso inportantea da alderdi grafikoa...
Concetta Probanzak lan zoragarria egin du: diseinu zaindua, hainbat teknika plastiko, eta testu berbalaren interpretazio ez-berbal aberatsa: ukitu surrealistak, abstraktuak, sinbolikoak, artelanen moldaketak, publizitatearen esparrukoak...
Ez dakit testuak halako trataera mimozkoa merezi zuen, baina kontuan izanik kontaeran arte-adierazpideek duten pisua, kohesioa ematen dio obrari. Luxu handia eta zorte itzela izan dut.

Zer suposatzen du zuretzat haur eta gazte literatura Euskadi Sariak?

Bigarren honek poz handia, baina lehenak sakonagoa, eraginkorragoa. Zergatik? Lehenak asko lagundu zidan nire burua idazleago sentitzen, ez sariak hutsean eta zuzenean, ondorioek baino. Orduko hura nire lehen idazlan luzea zen, bidea urratzen hasten nengoen, eta segurtasuna eman zidan. Gainera, liburua asko zabaldu zen. Oraingo honetan, sariaren alderik ederrena da dozenaka pertsonak, lagunek eta idazle jendeak eman dizkidatela zorionak. Estimazio hori igartzea, norberaren lanarena eta pertsonarena, horixe da benetako saria. Epai-mahaiak desberdinak izan dira kasu batean eta bestean, eta bihotzez eskertzen diet nire liburuen alde egin izana. Orduan mirari bat iruditu zitzaidan; orain, opari bat.

Urtebete Itasargian liburuaren nondik norakoa laburbildu zenezake?

Liburuak bi zati ditu. Lehena, 1936ko abuztua edo Txo. Zortzi ataletan, protagonista, hamahiru urteko mutiko bat, Jon, Garraitzetara heltzen den momentua, girotzea eta sustrai sentimentalak botatzen hasten den aldia hartzen du.
Bigarrenak, 1936ko irailetik 1937ko abuztura hartzen du. Hamabi hilabete diren hamabi kapitulutan, gerraren hamabi hezurrak edo gerraren bilakaera kontatzen da, ildo kronologikoari helduz. Gertaera garrantzitsuenak aipatzen dira. Adibidez, irailean, Bidasoako bataila; urrian, Jaurlaritzaren eraketa eta Gipuzkoako itsas ebakuazioak; azaroan, Aitzolen fusilamendua eta neguko frontea; abenduan, Legutioko bataila; urtarrilean, Eguna egunkariaren jaiotza; otsailean, razionamendua; martxoan, Matxitxakoko gudaldia; apirilean, Gernikako bonbardaketa; maiatzean, umeen ebakuazioak Habana itsasontzian; ekainean, Burdinazko Gerrikoaren erasoa eta Bilbo jaustea; uztailean, Kantabria aldeko gora-beherak; abuztuan, Santoñako elkarrizketak eta erbestea.
Horiek denak Jonen bizipenekin nahasita ageri dira. Ekintza xeheak —umeen jolasak, bere lehen maitemina, gurasoekiko harremana, farozain-lanak, herriko ohiturak...— eta gertaera handiak tartekatuta datoz. Jon batzuen lekuko zuzena izango da, eta beste batzuetan zeharka azalduko dizkigu, gutun baten bidez, irratiko albiste baten bidez, eguneroko baten bidez.... Bera da gerraren kronista sentimentala, pertsona txiki baten ahots txiki eta liriko gertaera handi epiko bat kontatzen.

Nola neurtu dezakete sariek idazle baten lana, zure ustez?

Sariak neurgailu mota bat dira, baina ez bakarra ezta erabatekoa ere: lan on asko dago saritu bakoa. Sari batek lan baten meritua aitortzen du, epai-mahai jakin baten irizpideen nahiz gustuaren arabera. Sari bakarra eman behar izaten da, eztabaidatu eta gero, adostasuna lortuta eta iritziak iritzi. Saria esanguratsua da baina beti erlatiboa. Beti esan izan dut benetako saria zure liburua irakurlearengana heltzea dela —gustatzea, onartzea, baloratzea— eta horren berri jasotzea. Eta bestalde, saria jaso nahiz jaso ez, norberaren bidea zintzo egitea da kontua, ahalik eta hoberena eman, eta irakurlea izan dadila epaile.

Nola bizi zenuen Euskadi Sarien gaineko eztabaida?

Ez daukat inolako bokaziorik polemikarako, eta gainera, batzuetan kostatu egiten zait hausnarketa batzuen konplexutasuna bere osoan ulertzea. Horregatik, agian hobe nuke gaiari ospa egitea eta ezer esan ez. Baina ezin dut ukatu mina eta haserrea sentitu nituela. Honela ikusi neban kontua: idazle batzuek gogoeta bat egin zuten, beraiek sinesten dituzten premisa edo datu batzuetan oinarrituta, ondorio batzuetara iritsi ziren, eta manifestu baten bidez adierazi zuten sari horien kontrako jarrera. Ez dakit beste sari batzuen kontra ezer esan duten. Jarrera hori errespetatzen dut, idazle horiek estimatzen ditudalako, ez maila literarioan soilik, baita maila pertsonalean ere.
Nik ere egin nuen nire gogoeta, eta ez zetorren bat haienarekin. Orain ez naiz gogoratzen zein ziren manifestuaren hitz zehatzak, baina injustua iruditu zitzaidan beste idazleoi, epaimahaikideei, argitaldariei eta abar bidaltzen ziguten mezua. Dena dela, justizia zer den, bakoitzak bere motiboak ditu modu batera edo bestera aditzeko.

Poesia eta haur eta gazte literatura generoen arteko zubiak nola zeharkatzen dituzu?

Egoeraren arabera bilatzen dut espresabide bat edo bestea. Zer ideia etorri zaidan edo eman didaten, edota zer sentimendu edo sentsazio darabildan erraietan edo bihotzean, batera edo bestera joko dut. Dena den, ez dut uste “poesiarako gaiak” edo “haur literaturarako” gaiak daudenik; gaira hurbiltzeko modua da gakoa, eta batzuetan, pizza jateko edo txirlak jateko gogoa daukagun legez, generoa ere izaten da gai bat mastekatzeko modu bat da.

Zertan baldintzatzen du zure editore lanak sorkuntzarako?

Batez ere testuliburuen arloan dihardudanez, eragina ez dut sorkuntza mailan igartzen, baina bai hizkuntzaren trataeraren. Asko begiratzen diet idazkien zuzentasunari, kohesioari, koherentziari. Editorialeko lanari esker asko aberasten da hiztegia, esate baterako, eta noizbehinka, jakintzagai bateko lexikoa —erlijiosoa, filosofikoa, zientifikoa, linguistikoa...— baliabide xelebrea edo bitxia gerta daiteke idazlan bat gorpuzteko.

Irailean Donostiako Poesia Orduetan hartu zenuen parte, eta Literatura Eskolaren ekitaldietan ere izaten zara, beste idazle batzuekin harremanak izatea gustuko duzu.

Lagunartea maite dut, asmoak konpartitzea, iritziak entzutea, talde-egitasmo errazetan parte hartzea... Saltsazalea naiz. Idazleen artean oso lagun onak egin ditut azken urteotan, eta horrek asko balio dit, bokazioan kide izateaz gain, elkar ezagutzeko eta elkarri laguntzeko aukera izan dugulako.

Behin komentatu zenidan ez zenuela idazteko astirik, poesiarako beste erritmo baten beharra zenuela.

Aldikada honetan nire bizimodua abiadura zoroegian doa, adibidez, helduentzako poesia idazteko, poesia idaztea ez delako hitz batzuk xarma pixka batekin ipintzea eta kitto; hausnarketa, instrospekzio-ariketa eskatzen du, eta horretarako, nik behintzat, isiltasuna eta patxada behar ditut, eta aparte, barrualdeak arakatzea batzuetan mingarria edo ezerosoa ere izaten da. Horregatik, zorroan gordeta helduentzako materiala eduki arren, oraindik asko landu beharko ditut argitaratzeko eskaini orduko. Esan nahi dudanaren eta esaten dudanaren arteko baliokidetasun guztizkoa dagoela ikusi arte ez dot lanik bukatutzat ematen. Eta gero ea nola ebaluatzen duten, balekoa den, birlandu behar den...

Poesia lanik esku artean?

Aspalditik neukan gazteentxoentzako erregistroa probatzeko jakin-mina, eta horretan ari naiz, ea lortzen dudan taxutzea testu sorta dezente bat, mezuz eta formaz erakargarria.

Azalaren kodea

MEMORIA EZ GALTZEKO
OHARRAK-1

Ezin zaitzaket giltzapetu,
txolarrez eta eroz beteriko kalea zarelako.
Ezin zaitzaket ordenatu,
umeltasun lizunezko trumila zarelako.
Ezin zaitzaket harrapatu,
paturik gabeko zaldiaren galopa zarelako.
Ezin zaitzaket maitatu,
gogo oneko jendearen beldurren zakua zarelako.
Ezin zaitzaket pentsatu,
lo-gabezian ernai naukan ideia burugabea zarelako.
Ezagut zaitzaket, ordea:
neu lakoa zara, beste azal batekin.


MEMORIA EZ GALTZEKO
OHARRAK-2

Zabalik utzi nuen bart logelako leihoa
eta piztia bat sartu zen.
Aireari usnaka zebilen:
uste dut igarri ninduela izara artean kuzkurtuta.
Ez zekien biluzik nengoena, bere zain,
ezta bere izena nekienik ere.
Animalia ugaztuna zen,
burusoildua,
bularrean bilo gutxikoa,
ipurdi irtenekoa,
begiak kilometroz eta loguraz beterik
eta tabako, kresal eta ogitarteko hotzen nahastea
ahoan.

Adurra erori zitzaion alfonbra gainera,
eta infernuko itsasoen moduan
hasi zen zorua txinpartaka.
Alboetara behatu zuen,
eta lokatzezko hilobi baten moduan
desitxuratu ziren hormak.
Bizkarrean egin zuen hazka,
eta nire bularrak puztu egin ziren
mundua udaberrian ohi den legez.

Egia diot.


MEMORIA EZ GALTZEKO
OHARRAK - 3

Euria ari zuen nire klitori gainean.
Tximistak 1ir-1ar zetozkizun paparrera:
odoletan zeundela zirudien.
Baina itzalak ziren,
azalaren lautadara etzatera etorriak.
Zure sexuak kearen usaina zuen,
nabarra eta zaharra.
Aldiz, ni urdina omen nintzen
eta oxigenoa lapurtu zenidan
neure zulo arrosetatik.
Zure hatz marroiak nire baginan,
udagoieneko adar zurrunak.
Paperezko zapia atera zenuen, ez dakit nondik,
eta autoaren leihatilatik bota zenuen,
umel eta zimur.
Bularrak lehertu guran nituen.
Euria ari zuen nire klitori gainean.


ANTSIEN OHARRAK - 2

Haragiak eta haragiak daude.
Nik haragi berri batekin egiten dut amets.
Haragi horren atomoek elkar maite dute
ez dutelako ezagutzen
ez jogurt desnatatuen iragarkirik
ezta jantzi-dendetako tailen koderik ere.
Haragi horretako zeluletara ez da sekula iritsi
konparazio hitzaren oihartzunik.
Haragi horrek onetsi egiten ditu bere pitzadurak,
fetuen bolumenak utzitako labirintoak,
gernuaren erantzun anonimoak,
koipe-soberakinak.
Haragi horretan ez dago birus maltzurrik sorgor,
ez baita sentikorra ispiluekiko.
Eta bikain burutuko lituzke sintesi-erreakzioak
nire burmuinaren eta hezur-mami-azalen artean.


ANTSIEN OHARRAK - 3

Bular-mahatsak bustirik dauzkat.
Zeuk milikatu dizkidazu, kiribilka, kurubilka.
Nire bular-sagarrek ernamuinak dirudite:
erronka egiten diote aireari apurtu baino lehen.
Hozkaturik ditut bular-gereziak:
urrezko sustrai bat errotu didazu sabelean.


OHAR LABURRAK - 1

Atzo izara bat erre zitzaidan.
Erre egin nuen lisaburdinaz.
Ogi xigortuaren koloreko triangelua estanpatu nion
telebistaren erruz.
Beti izaten dut piztuta sukaldeko telebista txikia
arropa lisatu behar dudanean:
gerrako haurtxo beltz bat
ama hilaren titia miazkatzen ari zen.
Ilezko korapiloa egin zitzaidan eztarrian.

Ez zait ahaztuko,
esneak sujetadorea umeldu zidan eta.


Bildu nire igitai-ilargi izoztuaren jario zurbila,
nire platinozko sexuaren lurrin azukretua.
Oratu nire gerri suminduaren bihurgune ahazkorra.
Biribildu nire bular iraunkorraren obalo goibela,
zure aho-errotarriaz eho bularmutur mingotsa.
Txoriarrainek albokera erortzen ikus gaitzaten arte,
zure txistu-haziak nire ezpainetan haize bihurtu artio.


Izurdeen dantza edota limoien lurrina ipar haizetzan
zeuretzen duzun legez,
hitz totelok ere asmatzen dizkidazu
lehenagoko gure amodioak lanbropean gaurkotzean.
Nire irribarrea erraz dator
euriaren bits urdinak kosta gardentzen duen egunetan.
Terrala firi-firi dabil etxeko leihoetan.

Urrundu zinen nigandik, urrundu zinen
baina beste batzuen gorputzean neurea zara oraindik.

Eskuetako marretan laburbildurik dakarzun bidaian,
isiltzen dudan guztiaren karta geografiko purpuretan
keinuka dugu antsien durundia,
betilore terrible baten mehatxua eta eztanda.
Nik zuri txera egitea ez da zaila
laino keantzak isla tristea blaitzen duen egunetan.
Hormabelar apala tantaka dago teilartean.

Urrundu zinen nigandik, urrundu zinen
baina beste batzuen gorputzean neurea zara oraindik.


Kristalezko emakume izan nahirik
kale hustuak ibiltzen ditut gauero biluzik.
Ilargi eri bat bezain garden dut azala
eta beldurtu egiten dira txakurrak nire soadaz.
Uhuri egin orduko lotsarazten ditu
burmuinean daramadan galderaren usainak.
Eta loak hartzen ditu nire oin ausartak,
papiloien hauts hilurrenekoaz estaltzen.
Eta ez nabil inorantz
zorabioak hartzen bainau besoetan.
Eta amets zahar baten antzekoa naiz,
nigan besterik ez naiz bizi.
Gauak hautatu nau bere zitori,
baietz esanda esnetan mela egindako lepo-bularroi.
Kristalezko emakume izan nahi dut
maite nautenek ikus ez nazaten
eta odolaren ordaina eskain diezadan
nire emea zapaldu eta hautsi dezanak.