SUZ ETA SUFREZ

‘Seinale handi bat agertu zen zeruan’:

jo zuen trumoiak burrunba

kondor legioa atzerriko aire zabaletik hegaka iritsi zenean,

eta durunda-danbatekoarekin batera,

zeru-ortziaren harresiak erori ziren bat-batean

izar iheskorren amildegian behera;

lau eta erdiak doi ziren

udaberri-arratsalde eguzkitsuaren muinean.

Suz eta sufrez zirakiten zirkulu-harresiek.

Orduan, gaua guztiz sartu zen hiri osoaren bihotzean.

Urrutira, hegazti harraparien metalezko espiral-itzalak baino ez ziren ikusten

ke-lainoz beteriko kale ilunetatik:

helizeen itzal dunbots-zurrunbilotsuak

kez eta kedarrez belztu ziren

magma gorrimina zerion zoladuraren gainean.

Inguruan ¾herensuge gorri guztien gordeleku

bihurtutako zulo gorien hurbilean¾,

amaren semetxo hilak ez du jadanik titiarik hartzen

esku-eskaileraren bazterrean.

Zutiturik, azken irrintziak dagite zaldiek, odolusturik,

pizti-hegazti harraparien eremuan   

sarraski gorrienetan odoleztatuta.

Zezen zauritua bera ere

amorruz betea irten da plazatik

eta portzelanazko dendara erretiratu da

bere barru nahigabetua hustutzera.

Negarretan urturiko malkoek

ezin dute, ezin, tamainako surik itzali.

Bederatzi irudiek soilik, bederatzi, osatzen zuten

alde bateko batailaren ondoko paisaia;

gure begi lohiek ¾sugar eta olio-kriseiluaren laguntzaz¾

nekez ikus zitzaketen irudiak:

lau emakume, haur bat, gudari baten estatua,

zezen, zaldi eta txori bat

azaltzen ziren paisaiaren erdian.

Irudien itzalak

espiral-itzaletan kateaturik zeutzan

kasko eta zaldi ferren artean.

Eta haize beltzak, portuan barrena,

mantso-mantso zeramatzan errautsak itsaso hondora.

Ilargiak bainaturiko mapetan

¾zuri-beltzean leherturiko itzal-argipean¾

amets bat izan dut bart arratsean:

txori eta hegazti zuri eta polikromoek,

erramu-adaska mokoetan,

altxatu berri dituzte airera zeru-ortziaren harresiak

hegal-ezgrabitatearen hegadaz,

eta zirkulu handiena brodatu dute

izar iheskorren biribilean.

Eta bart gaueko ametsa

amairik gabeko amets soila da oraino

¾amets beltz, amets hutsa¾

ene baitaren baitan.

Imanol Irigoien

(“Poema-sorta Gernikaren gainera” / Poema Bonbardaketa Gernikan egitasmoa,Abuztua 2004).