“Barne-bidaia baten flash itsugarriek osatzen dute Zerua berun, prosaren eta poesiaren artean zangalatraba idatzitako lana. Lerrokada sendo eta irudiz beteen bitartez, egileak bere baitako zauriak arakatzen ditu –oroimena, haurtzaroa, amodioa, inkomunikazioa, erbestea…– gristasun itogarritik askatu nahian. Paralelismo eta enumerazioen ugaritasunak ozenagotu egiten dute ahapeka baizik menturatzen ez den ahots sakona”. Peru Abarka Sariaren epaimahaiak argudio hauek baliatuz hobetsi du Castillo Suarezen lana. Behin testua zein izango den erabakita, ilustrazioa lantzen hasteko garaia da. Baina ilustratzailea ere lehiaketa bidez hautatua izango da. Ekainaren 27an amaituko da aurkezteko epea. Hauexek oinarriak eta esteka honetan Castillo Suarezen idatzia.

Zerua berun lanarekin irabazi duzu Peru Abarka album lehiaketa. Hau izango da zure lehen albuma, ezta? Edo aurretik plazaratu al duzu antzekorik?

Helduendako egiten dudan lehendabiziko albuma izanen da hau, bai. Oso pozik nago oso album gutxi argitaratzen direlako eta, zer esanik ez, euskaraz.

 

Zerua berun, gainera, argitaratua izango da. Akaso saria bera baino pozgarriago izango da hori: garai aldrebes hauetan, idatzitakoa argitaratua izango dela jakitea, ezta?

Albumak ekoiztea oso garestia da, eta zaila da albumak plazaratzea, areago helduendako badira. Euskal Herrian bi lehiaketa daude albumak saritzen dituztenak, Etxepare eta Peru Abarka, eta bietan sariaren barruan dago argitalpena. Bestela oso zaila litzateke argitaratzea.

 

 

 

---

 

“Ez dut maite marrazkilarien lana gidatzea”

Ilustratzailea hautatzeko epea ireki da orain. Jakin-mina izango duzu. Pentsatzen dut hartu-emanik izango dela ondoren, zure eta saritua izango den ilustratzailearen artean?

Uste dut ez diedala lan erraza utzi, testua hariz osatutako filigrana bat delako. Baina irudigileak askatasun osoz  jardutea nahiko nuke. Ez dut maite marrazkilarien lana gidatzea.

 

Poesiaren eremuan ezagutu zaitugu. Hainbat poema bilduma eman dituzu argitara. Zerua berun al duzu prosa edo narrazio arloko lehena?

Albumen ezaugarririk nabarmenena da testua eta irudiak osagarriak direla. Alde horretatik, garbi neukan ezin nuela narrazio klasiko bat egin. Estilo aldetik ahalegin handia egin dut testu iradokitzaile bat egiteko. Nik prosa poetikoa deituko nuke, baina narrazioa edo poesia den erabaki beharko banu, poema luze bat dela esango nuke.

Hasmentakoa

Olerki usaina.
Damu usaina.


Hondarrekoa

Larunbat gau batean,
afaldu ondotik
tabernara iritsi ginenean
komunean itxi eta negarrez hasi nintzen:
komunean itxia, oinazean itxia.
Lagunek adeitasunez hitz egiten zuten nirekin,
baina deseroso sumatzen nituen,
haien lasaitasuna hausteko arriskua banerama bezala.

Oraindik ez dut konfiantzarik hartu
Santiagoko taxistekin,
oraindik ez diet kontatu
hirietara garamatzan arrazoia
ahaztea izaten dela beti.

Hirietan ez da goserik
ez delako bazkaltzeko ordurik.

Aitortzen dut lehenago hiriak saihesten nituela.
Zaila da aparkatzea.
Etengabe hazten dira,
etengabe aldatzen dugu alokatutako pisua.
"Etxe aldaketa?" galdetu du taxistak.

Badira atsekabez beteta dituztenak maletak.

Sekula ez nintzen nire lagunekin oporretara joan,
gehienez ere afaltzera joaten ginen larunbatetan.
Aitzakia ñabarrak nituenez ezetza emateko
berehala nireganatu nuen arraro fama.
Eta zertarako ukatu.

Kostatu zait Santiagora iristea,
armairua hustu eta anbientadorea paratzea,
samin instituzionala ez erakustea
gure amak anaiagatik
oraindik erakusten duen dolua bezalakoa.

Berehala ohartu naiz enbarazu egiten diodala amari
deitzen diodanean:
"Chiletik deitzea garestia da ordu honetan egiten baduzu".
Lagunei ere ez die grazia handiegirik egiten.
Sobra ere beren bizian aldaketarik izan ez dela
sentiarazten diet.
Gaixoek, xehetasunak eskatuko dizkiedala uste dute;
alta, horretarako daude egunkarietako berriak,
tabernarien solasa,
Santiagoko etorbideen norabide zuzena.

Zuri deitzea amore ematea litzateke.

Gure aitaz akordatzen naiz.
Infinitura begiratzen duela ematen du;
begirada galdua erakusten du
ehizaz hizketan ari ez denean.
Nik, berriz, ez dut ezer ikusten
zerura arretaz begiratzen dudanean.

Orain ohartzen naiz
nire hitzei erantzutea saihesten zenuela
zure profesionaltasuna arriskuan jartzen zutelakoan.
Orain ohartzen naiz
ausartegia izan nintzela
laneko lehendabiziko egunean
nortasun berriarekin iritsi nintzenean.

Nik uste dut herriko azken baserrian bizitzeak
baduela zerikusia zure bakardade nahiarekin,
izan ere, ahalegin berezia eskatzen du
norbaitekin kafea hartzera ateratzeak.

Zu nire barrenean akabatzeko
etorri naiz hona.
Zure arrastoa
egun batetik bestera hazi eginen da,
ez dut nabaritu nahi,
ezingo nuke
zure bitartez luzaroan bizi.

Ikasle ginela gure ama tren geltokira
etortzen zen ostiralero bere kotxean.
Anaiak Salamancan hartzen zuen trena
eta nik Burgosen.
Azken bagoian jartzen zen beti
toki bat niretzat gorderik.
Gutxi hitz egiten genuen
nahiago genuelako aldizkariak irakurri.

Aitzakia bat behar dut
zuek,
urrutitik bada ere,
gehiago maitatzeko.

Argiak piztuta esnatu naiz
hirira iritsi eta 23 ordu geroago,
ordenatzeko ikaragarrizko gogoarekin:
maletak hustu ditut ohatze gainean,
izarak aldatu nahi ditut baina ezinezkoa zait.

Krudela izan nahi nuen
hegazkinean ondoko jarlekuan neukan neskarekin;
berak, berriz, diseinatzaile grafikoa zela
aipatu zidan hiru aldiz,
lan bila arituko balitz bezala.

Ateratzen nintzen aldiro
tabernako atearen ondoko mahaian jartzen nintzen
norbaiten zain egonen banintz bezala.

Paretan pilatzen dira
bizitzeko toki bat
eskaintzen dutenen oharrak.
Gelan isiltasuna da nagusi.
Goiko bizilagunaren hotsa aditzen da,
ume baten negarra,
zaborra biltzen ari den kamioia.

Gustukoak ditut:
une garrantzitsuen aurreko minutuak,
erantzungailuan utzitako zure mezuak,
igerilekuan alde batetik sartu eta bestetik ateratzea.

Gezurra biguna da,
nahi adina moldatzen ahal da.

Hiriak era askotara hil zaitzake
alde batetik bestera zeharkatu baino lehen,
batik bat abestietako hitzetan sinisten baduzu.

Aurreko maizterrak
hozkailuan utzitako jana
ez dut sekula jaten,
ez dut ur beroaren giltza aurkitzen,
ez dut garbigailuaren botoien esanahia ulertzen.
Telefono berria norbaiti eman ala ez
pentsatzen ari naiz.
Esaldi garrantzitsuak ekarri nahi nituen maletan
Amets bat gogoratu nahiko banu bezala
nabil nora ezean,
behar berriak sortu behar banitu bezala.

Hiriak gaitz guztien jatorria dira.
Horregatik hiriek
gero eta antz handiagoa dute
elkarren artean.